Zondagsleven-Judith Visser

Twee jaar geleden kwam ‘Zondagskind‘ uit, de succesvolle roman van Judith Visser over de jeugd van Jasmijn Vink, een meisje met autisme. Sommigen noemden het ‘de enige roman met een vrouwelijk autistisch personage’, maar ik zou met hen de discussie wel aan willen gaan over Anne of Green Gables.
Feit blijft dat ‘Zondagskind’ uniek is in het Nederlands taalgebied en een titel die ik mensen vaak aanraad als ze meer willen weten over autisme. Er zijn weinig andere manieren om even ‘in de huid te kruipen van…’, lezen blijft toch de beste. Ik was dan ook erg enthousiast toen ik op de Instagrampagina van de auteur las dat er een vervolg op haar succesvolle roman kwam.
Zondagsleven volgt de (jong)volwassen Jasmijn. Aan het einde van het eerste boek heeft ze de diagnose ‘autisme’ gekregen, nu is ze begin 20 en werkt ze al enige tijd als receptioniste bij een bedrijf. De balie is haar eigen eilandje en ze is aan haar omgeving en routine gewend. Maar dan gaan er ineens dingen veranderen. En dan wil haar vriend óók nog eens een sleutel van haar huis zodat hij elk moment kan komen ‘binnenvallen’.
Het grote thema van dit boek is ‘autisme is voor altijd’. Volwassen worden wil niet zeggen dat je niet meer autistisch bent (sterker nog, ik merk er nu meer van dan toen ik kind was). Sommigen kunnen er beter mee omgaan waardoor het minder opvalt, maar dat is iets anders.
Omdat mijn lichaam in de vorm van ziekte van Crohn al eerder aan de bel had getrokken heb ik nooit fulltime gewerkt, maar ik herken ook de benauwdheid bij het idee alleen al om met collega’s te moeten lunchen, gesprekken en geluiden die aan het einde van een werkdag maar door je hoofd blijven spoken en de wens om overal een raam open te willen zetten.
Een bitterzoet feest van herkenning was de frustratie en woordenwisseling toen Jasmijns vriend onverwacht een uur eerder thuiskwam dan verwacht. En de concentratie die de rest van de dag ver te zoeken was na een telefoontje van een verkopen. Oh en het gevoel van ‘gezellig dat jullie er zijn, wanneer gaan jullie weer weg?’ als er bezoek komt dat niet tot je allerintiemste kring behoort. Zo. Veel. Herkenning.

Read Full Post »

Musch- Jean-Marc van Tol

Ik wist al een tijdje dat ‘die met die krulletjes van Fokke en Sukke’ een historische roman had geschreven, maar pas toen ik ‘m dwarsligger-formaat zag liggen heb ik ‘m aangeschaft onder het mom van ‘handig voor de vakantie’.
Ik dacht dat het boek zich in de middeleeuwen af zou spelen en iets spannends met een ridder zou zijn, maar dat klopte niet. Onderwerp van ‘Musch’ is politieke intrige in het midden van de 17e eeuw. Dat viel een klein beetje tegen want dat klinkt een stuk droger dan het onderwerp dat ik in gedachten had. Maar schijn bedriegt van Musch leest als een trein en is her en der subtiel geestig.
Als lezer ben ik dol op ‘subtiele verwijzingen voor de goede verstaander’ en omdat ik historische letterkunde heb gestudeerd ben ik een goede verstaander als het de 17e eeuw betreft. Het is duidelijk dat Jean Marc van Tol minstens net zo thuis is in dat tijdperk als ik.
Het grappige is dat dit eerste deel van een trilogie is opgedragen aan Hare Koninklijke Hoogheid de Prinses van Oranje Catharina-Amalia van Oranje-Nassau, in de hoop haar de saaie geschiedenislessen te besparen waar haar vader in zijn jonge jaren onder leed. Ik weet niet of ze al toe is aan dit boek maar als ze er op het juiste moment aan begint zal het zeker niet saai zijn.

Read Full Post »

Hoe duur was de suiker-Cynthia Mc Leod

In Nederland is de naam Cynthia Mc Leod niet enorm bekend, maar dat zou wel moeten: ze is de auteur van de populairste roman uit de Nederlands-Surinaamse literatuur.
‘Hoe duur was de suiker’ verscheen in 1987 en werd in 2013 verfilmd. Het speelt zich af in het Suriname van 1765 tot 1779. Het volgt de levens van twee van de dochters van een plantage-eigenaar en hun echtgenoten maar ook dat van hun kindermeisje en een persoonlijke bediende: twee tot slaaf gemaakte vrouwen die zijn overgeleverd aan de grillen van één van de twee dochters.
De schrijfstijl vond ik niet erg mooi (er werd veel uitgelegd op een manier die wat houterig overkwam) maar het onderwerp is zo belangrijk en onderbelicht dat het totaal geen opgave was om door te lezen. Zonder al te veel in gruwelijke details te treden schetst Cynthia Mc Leod een goed beeld van de gruwelen die de Nederlanders de tot slaaf gemaakten aan hebben gedaan. Zelfs de meest welwillende ‘meesters’ konden zonder het te willen veel schade en verdriet aanrichten.
Voeg daar de dreiging van de Boni-oorlogen (aanslagen op plantages door vrije marrons) en een flinke dosis familie- en relatieproblemen aan toe en je hebt een aardig beeld van dit iconische boek.
De suiker werd nog veel duurder betaald dan de vis in Op hoop van Zegen, en dat zou iedereen moeten weten.

Read Full Post »

Things in jars-Jess Kidd

‘Dingen in potten’? Wat een creepy titel… Nou, Things in jars is ook een beetje creepy boek. Maar wel leuk creepy. Voor het grootste deel dan, ik heb een halve bladzijde overgeslagen.
Things in jars is een Gothic detective novel die zich afspeelt in het Londen van de tweede helft van de 19e eeuw. Hoofdpersoon Birdie Devine is een detective van wie de hulp wordt ingeroepen bij de verdwijning van een meisje. Een meisje van wie weinigen het bestaan weten: haar moeder overleed bij de geboorte en haar vader hield haar afgeschermd van de buitenwereld. Wellicht omdat ze nogal vreemd was: de kamer waarin ze gehouden werd is bezaaid met slakkenhuizen en twee mensen in haar directe omgeving zijn overleden ten gevolge van verdrinking.
Ze wordt geholpen in haar zoektocht door een huishoudster van meer dan twee meter lang en de geest van een getatoeëerde bokser. Ze bewandelen de straten van Londen, ondervragen kermisklanten en doorzoeken rariteitenkabinetten vol ‘dingen in potten’ op zoek naar het meisje.
Zelden zijn zulke macabere dingen zo mooi opgeschreven.

Read Full Post »

De man van veel-Karin Amatmoekrim

In de interview-bundel ‘Maar waar kom je ècht vandaan?‘ van Robert Vuijsje, kwam ik voor het eerst de naam Karin Amatmoekrim tegen. Karin Amatmoekrim is geboren in Suriname maar droeg een groot deel van haar jeugd de naam ‘Boersma’, de naam van de partner van haar moeder. Toen die relatie voorbij was en ze van haar moeder hoorde dat haar echte vader een in Suriname woonachtige taekwondo-leraar van Aziatisch-creoolse afkomst is, nam ze de achternaam van haar moeder aan.
Over de zoektocht naar haar vader schreef ze ‘Tenzij de vader’, een boek dat zeker de moeite waard is als je iets meer wil weten over Suriname. Maar beter nog vind ik haar roman ‘De man van veel’. Hierin beschrijft ze de gedwongen opname van Anton de Kom, een Surinaamse man die enkele maanden doorbrengt in een inrichting in Den Haag.
Door middel van droombeelden en flashbacks komt de lezer steeds meer te weten over deze Anton de Kom die in Suriname liefkozend papa de Kom werd genoemd. Begaan met het lot van de hindoestaanse en Javaanse contractarbeiders die naar Suriname gehaald waren om de tot slaaf gemaakten te vervangen, zette hij een bureautje op waar mensen terecht konden met klachten.
Tegelijkertijd werkte hij aan een boek dat de geschiedenis van Suriname zou vertellen vanuit het perspectief van de zwarte bevolking in plaats van het perspectief van de kolonisator. Beide activiteiten waren natuurlijk tegen de zin van de Nederlandse regering. De Kom werd tegengewerkt en opgepakt waarna hij met zijn witte echtgenote en hun vier kinderen naar Nederland vertrok.
Maar daar heeft hij ook het gevoel steeds te worden achtervolgd door ‘de regenjassen’. Klopt dit of is hij overspannen en heeft hij daarom waanbeelden?
Een mooi portret van een sensitieve man die tegen de stroom in altijd het juiste deed. Een held in Suriname, die hier in Nederland meer bekendheid zou mogen krijgen.

Read Full Post »

All adults here-Emma Straub

Als er ooit een romantitel ironisch bedoeld is, dan is het deze wel want het is al snel duidelijk dat er maar één volwassene in deze familie is, en dat is de adolescente Cecilia. Na een voorval op school wordt ze uitgekotst door haar ‘vriendinnen’ en besluiten haar ouders dat ze maar een poosje bij haar oma moet gaan wonen en daar naar school moet gaan, in een klein stadje in de staat New York.
Oma Astrid is niet het touchy feely granny type maar ze raakt al snel gesteld op de beleefde en aardige Cecilia, ook al is ze nog erg bezig met een verongelukte vriendin van vroeger en haar nieuwe relatie waar haar kinderen (Elliot(m), Porter (v) en Nick (m, vader van Cecilia)) nog niet op de hoogte zijn. Maar ze is niet de enige die geheimen heeft, Porter is in verwachting maar heeft nog niemand daar van op de hoogte gesteld, Elliot heeft een aankoop gedaan die hij verborgen houdt en de eerste vriendin die Cecilia maakt heeft haar net zo nodig als vice versa. Want ja, Cecila is eerlijk en betrouwbaar.
Het mag duidelijk zijn dat zij mijn favoriete gezinslid is van de familie Strick, maar dat wil niet zeggen dat ik de anderen niet interessant vind. Iedereen heeft zo zijn of haar eigenaardigheden en ook als ze niet per se lief of leuk zijn zijn ze nog steeds interessant om over te lezen. Ook omdat iedereen een geheim of lijken in de kast heeft is het erg leuk om te lezen hoe zich dat allemaal gaat ontvouwen.
In een interview met O magazine zei de auteur dat ze de sfeer wilde scheppen van het stadje Stars Hollow, het decor van de serie Gilmore Girls. En dat is absoluut gelukt. Cecilia is inderdaad een beetje een Rory: verstandig, eerlijk en niet snel van haar stuk gebracht als mensen een beetje anders zijn of als dingen anders gaan.
Aanrader voor liefhebbers van het werk van Ann Patchett en voor iedereen die zich even onder wil dompelen in small town life.

Read Full Post »

Remarkable creatures-Tracy Chevalier

Er zijn mensen die uitsluitend thrillers lezen. Ik vraag me weleens af wat dat met je wereldbeeld doet en hoop dat er iemand is die daar eens onderzoek naar wil doen. Zelf probeer ik om iets meer afwisseling aan te brengen in mijn leeslijst: ik lees non-fictie, fantasy en romans van binnen- en buitenlandse auteurs. Maar ook ik heb een favoriet genre: historical fiction. En dan het liefst fact-based historical fiction. En dan het aller-liefst fact based historical fiction die een half-vergeten vrouw uit de door mannelijke geschiedschrijvers onder het tapijt gemoffeld is daar weer onder vandaan trekt.
‘Remarkable Creatures’ is zo’n boek. Ik wist al wie Mary Anning was omdat zij, net als Mary Treat (personage in ‘Unsheltered‘ van Barbara Kingsolver) gelieerd is aan Charles Darwin. Darwin correspondeerde met verscheidene vrouwelijke wetenschappers. Mary Anning was daar één van. Dit is des te opvallender omdat Mary maar een ‘gewoon’ working class meisje uit het kustdorpje Lyme Regis was. Haar vader was meubelmaker en Mary had ‘the eye’: oog voor het ontdekken van ‘curies’ op het strand. Curies kennen wij onder de naam fossielen.
De roman begint met de verhuizing van Elizabeth Philpot en haar twee (eveneens ongehuwde) zussen naar een cottage in Lyme Regis. Hun broer is getrouwd en daarom kunnen zij niet bij hem in Londen blijven wonen. Deze situatie deed me sterk denken aan die van de zussen in Jane Austens Sense and Sensibility en dat was geen toeval want dit verhaal speelt zich in dezelfde tijd af. Eén van de Philpot-zussen is groot fan van het werk van Jane Austen: ‘whom Margaret was sure she’d met long ago at the Assembly Rooms the first time we visited Lyme Regis, but I did not read fiction and could not be persuaded to try it.’ Het dikgedrukte woord is ongetwijfeld een grapje van Tracy Chevalier want Persuasion, voor velen het beste boek van Jane Austen, speelt zich deels af in Lyme Regis.
Remarkable Creatures is dus niet alleen een aanrader voor iedereen die van historical fiction houdt maar ook voor liefhebbers van het werk van Jane Austen. En voor mensen die dol zijn op het rustieke Engelse landschap of graag boeken lezen over vrouwenlevens. Kortom, een aanrader voor bijna iedereen.

Read Full Post »

Before the coffee gets cold-Toshikazu Kawaguchi

Paulien Cornelisse en de auteur van het boek ‘Stuff white people like’ weten het al lang: witte mensen hebben een fascinatie voor Japan. Het begon met de introductie van sushi rond de eeuwwisseling (huh, koude rijst met vìs, is dat lekker?) en inmiddels beginnen steeds meer Japanse auteurs voet aan de grond te krijgen in de westerse wereld.
De nieuwste ontdekking is Toshikazu Kawaguchi, wiens ‘Before the coffee gets cold’ wordt aangeprezen als ‘the Japanese bestseller’. 
Het verhaal draait om een piepklein cafeetje in Tokyo waar de tijd niet stil lijkt te hebben gestaan: het interieur lijkt al een eeuw niet veranderd te zijn. Maar dat de tijd stilstaat is volgens de legende allesbehalve waar: het schijnt dat bezoekers van het café de mogelijkheid hebben terug te gaan in de tijd. Maar er zijn regels: het ‘nu’ zal niet veranderen, je kunt alleen mensen ontmoeten die al eens in het café zijn geweest, de tijdreis heeft de duur van een kopje koffie en dat kopje moet leeggedronken zijn voordat het koud is geworden.
Oh ja, er is slechts één stoel in de zaak die de mogelijkheid van tijdreizen biedt en die mag je niet verlaten. En het grootste deel van de tijd is ie bezet.
‘Before the koffie gets cold’ schetst vier portretten van mensen die de reis willen maken en heeft daarmee een originele opzet (die, goed nieuws voor fans, is herhaald in twee opvolgende romans die ongetwijfeld ook vertaald zullen worden).
Een mooi, sfeervol uitstapje naar Tokyo dat me toch niet ècht raakte, wellicht was het daarvoor te kort of bleven de personages wat te veel op de vlakte. Daardoor haalde het het voor mij niet bij het even sprookjesachtige ‘De huishoudster en de professor’ van Yoko Ogawa.

Read Full Post »

Gebroken wit-Astrid Roemer

Toen ik in groep 8 de topografie van ‘de rest van de wereld’ leerde, kwam ik tot de ontdekking dat Suriname in Zuid-Amerika ligt. ‘Wat raar’, dacht ik, ‘waarom zien Surinamers er dan Afrikaans uit?’ Toen ik iets ouder was kwam ik tot de ontdekking dat ‘Surinaams’ ook kan betekenen dat iemand er eerder Indiaans uit kan zien, of Javaans, maar eigenlijk nooit Zuid-Amerikaans. Waar zijn de first nation Surinamers? Bestaan die eigenlijk?
Ik realiseerde me dat ik eigenlijk vrij weinig over Suriname weet, en dat ik het weinige dat ik weet zèker niet op school heb geleerd. Daarom heb ik vorige maand, op Keti Koti, een boek aangeschaft van de Surinaams-Nederlandse auteur Astrid Roemer. Misschien kon zij me iets meer vertellen over het land dat zo lang verbonden is geweest aan Nederland.
‘Gebroken Wit’ is het verhaal van de familie Vanta, die bijna geheel uit vrouwen bestaat. Oma Bee kwakkelt met haar gezondheid maar wandelt nog bijna dagelijks naar de kerk om daar te poetsen. Heli, de oudste kleindochter is naar Nederland vertrokken om daar haar opleiding te vervolgen. Dat leek moeder Louise verstandig omdat ze in een relatie verwikkeld is met een getrouwde man. Louise’s andere dochter, Babs, heeft verkering met een moslim en in al haar kinderen, de verschillende vaders hebben, is de verscheidenheid aan culturen die in het kleine land aan de kust bijeenkomen terug te zien.
Wellicht ben ik als bakra (witte) geen goede verstaander, want ik kon me maar geen beeld vormen van hoe de kinderen van moeder Louise eruit zagen: wie is er licht-getint, in wiens gezicht zijn Aziatische invloeden te zien en wie is er bijna wit? En wat zegt dat? Voor opheldering over het mysterie dat Suriname heet moet ik duidelijk niet bij dit boek zijn. Voor kleine inkijkjes (de roman wisselt voortdurend van perspectief, soms ben je maar één bladzijde lang bij een bepaald personage en moet je daarna weer gissen met wie je nu weer meekijkt) in het leven van een grote samengestelde familie wèl.

Read Full Post »

Bevrijd (Jinxed #2)-Amy McCulloch

Het zal jullie niet verbazen dat ik heel erg veel van lezen houd, maar ik kan nog steeds wel begrijpen dat voor sommige mensen het lezen van een boek een worsteling is. Omdat ze moeite hebben alle personages uit elkaar te houden, omdat ze vinden dat het verhaal te langzaam gaat of omdat het onderwerp ze niet interesseert. Maar zo heel af en toe lees ik een boek waarvan ik denk: ‘ik kan me niet voorstellen dat er ook maar iemand ter wereld bestaat die dit níet leuk zou vinden’. ‘Bevrijd’, deel twee van de Jinxed serie, is zo’n boek.
Het is meer dan een jaar geleden dat ik deel 1 van deze serie las, dus ik was even bang dat ik de draad niet gelijk op kon pakken, maar die vrees was ongegrond: hoofdpersoon Lacey ontwaakt in het eerste hoofdstuk uit een coma en is een deel van haar geheugen kwijt. Langzaamaan komt het terug, voor de lezer van deel 1 een handig ‘oh ja’-geheugensteuntje en natuurlijk ook heel handig voor degenen die met deel 2 beginnen.
Lacey studeert aan een prestigieuze school die verbonden is aan het bedrijf waar baku’s worden gemaakt: robot-huisdiertjes die alles kunnen wat je smartphone kan en nog veel meer. Ze blonk daar uit tijdens de baku-battles, wedstrijden waarin groepjes robotdieren met elkaar vechten, omdat ze een geweldige ‘prutser’ is: ze kan van alles repareren in haar eigen werkplaats. En ook omdat ze een speciale band heeft met haar baku, Jinx. Hij is niet zomaar een robotkat, hij is een robotkat met een eigen wil die ook nog eens weet wat zíj wil voordat ze het gezegd heeft. En dan herinnert Lacey zich weer wat er allemaal is gebeurd, de baas van het bedrijf wilde haar kat afpakken en toen heeft ze hem vrijgelaten in een park waar hij kon wonen tussen de echte katten.
Net als het eerste deel is ‘Bevrijd’ (Jinxed Unleashed) spannend, vlot leesbaar en bevolkt met sympathieke ‘goodies‘, zoals het een echte young adult novel betaamt. Het leuke aan menig young adult novel is dat maatschappelijke kwesties aan de kaak worden gesteld, en dat is in deze roman niet anders. Vooral de scène waarin een grote groep jongeren vreedzaam protesteert in de binnenstad van Toronto deed sterk denken aan werkelijke journaalbeelden.
Ik vind het dan ook heel verstandig van de Nederlandse uitgever dat ze een omslag hebben ontworpen dat er een stuk ‘volwassener’ uitziet dan dat van de originele Engelstalige versie waardoor het hopelijk ook de wat oudere jeugd (14-140 jaar) aan zal spreken. 
Het enige punt van kritiek dat ik heb is de vertaling van uitdrukkingen: ‘wij zouden heersen in dat spel’, daarin hoor ik te duidelijk ‘we would rule’ . ‘We zouden heer en meester zijn’ is beter. ‘Wij zouden iedereen inmaken’ is nòg beter. En het klopt, want er is geen beter duo dan Lacey en Jinx en ik hoop dat ze terugkomen voor een derde deel.

Read Full Post »