Voorlichting

Mijn Engelse penpal vroeg me laatst of ik één van haar boeken wilde hebben als ze het uit had. Tegen gratis boeken zeg ik natuurlijk nooit ‘nee’ (en zijn ook niet, ze had het boek ergens gewonnen) ook niet als het een boek is dat ik uit mezelf waarschijnlijk niet gekocht zou hebben. Zoals ‘Vagina-A re-education’ van Lynn Enright.
Mijn penpal had al gezegd dat ‘you Dutchies’ er goed vanaf kwamen in dit boek: zowel op school als thuis wordt er hier vrij openlijk over seks gepraat (en ik vermoed dat dat ervoor heeft gezorgd dat in Nederland de percentages van zowel tienerzwangerschappen als abortussen zeer laag zijn). Zo’n beetje elke 4-jarige kan je vertellen dat ‘als de pappa en de mamma heel veel van elkaar houden, dan gaan ze vrijen en dan krijgt de mamma een dikke buik want daar groeit een baby in’.
Toch zitten er ook bij ons Nederlanders nog wel wat lacunes in onze kennis en de manier waarop de ontwikkeling van jongens en meisjes wordt besproken op school. Als het gaat over de puberteit wordt er wel gezegd dat je lichaam onder invloed van hormonen verandert: je krijgt haar op plaatsen waar je het niet had en jongens kunnen hun eerste zaadlozing krijgen en meisjes worden ongesteld.
Wait, what?  Jongens krijgen het prettige gevoel van een orgasme (ok, en een plakkerige zakdoek of sok) en meisjes buikpijn, bloed en met een beetje mazzel een warme kruik? Het doet bijna bijbels aan, deze vloek ‘gij zult pijn lijden en dat normaal vinden’. Dit kan tot kwalijk nadeel hebben dat vrouwen opgroeien met het idee dat ze alle pijn maar moeten slikken en terughoudend zijn met het consulteren van een arts als de pijn níet normaal is.
Aan het feit dat meisjes ook seksuele gevoelens kunnen ontwikkelen is geen woord vuil gemaakt in de hoogste klassen van de basisschool. Sterker nog: vóór het lezen van ‘Vagina-A re-education’ heb ik nog nooit ergens zwart op wit zien staan dat vrouwen ook een natte droom kunnen hebben (alleen hoeven wij de lakens erna niet te verschonen).
Ook staat er een veel betere schematische tekening van de vulva (alles wat je van het vrouwelijk geslachtsorgaan kan zien is de vulva, de vagina is er slechts een deel van) in het boek dan die er aan de wand hing van ons biologielokaal op de middelbare school.
Dat doet me denken aan mijn verlegen biologieleraar die één keer dacht gevat te zijn. Hij wees iets aan op de kaart en vroeg aan de jongen die achterin de klas zat te kletsen ‘Wat is dit?’
‘De vagina?’ gokte hij.
‘Nee, dat is de urinebuis, zit je toch mooi verkeerd jongen.’
‘Nou, dat valt wel mee hoor, mijnheer’, zei ik luid en duidelijk.
Arme man.

Maar goed, koop dit boek voor je dochters én je zoons (tenzij ze homoseksueel zijn, dan hoeft het niet, tenzij ze arts willen worden, dan weer wel). Hopelijk komt er snel een Nederlandse vertaling van* want ook wij Nederlanders kunnen nog het één en ander leren.

*mee-lezende uitgevers: ik ben best bereid om dit op me te nemen

Advertenties

Read Full Post »

In mijn hokje

Veel mensen met ASS (autisme spectrum stoornis) kunnen geweldig goed acteren, kijk maar naar Sir Anthony Hopkins (serieus, hij heeft autisme). Vooral vrouwen en meisjes met autisme zijn heel goed in het ‘doen alsof ze normaal zijn’. Dat kan komen omdat meisjes een betere ‘antenne’ hebben voor wat de sociale norm is, of omdat ze beter zijn in het afkijken van de kunst die aanpassing heet, maar ik denk dat het ook te maken heeft met een verschil in verwachting van de maatschappij en de ouders. Van een jongen die zich vreemd of afzijdig gedraagt wordt toch eerder gezegd en gedacht ‘laat hem maar’, terwijl men van een meisje eist dat ze netjes een handje geeft en iemand aankijkt als er tegen haar gesproken wordt.
Mede hierdoor wordt de diagnose autisme bij vrouwen meestal veel later gesteld dan bij mannen. We zijn gewoon té goed in acteren geworden. Maar áls er dan iets bij je gaat dagen en je ondergaat die drie-delige test omdat je wil weten of er een reden is waarom je anders bent dan anderen en je al je hele leven het gevoel hebt dat iedereen een handleiding ‘normaal doen’ heeft gekregen, behalve jij.
En als je dan je uitslag hebt en er is een lampje boven je hoofd gaan branden en alles is ineens helder en duidelijk geworden, dan komt het moeilijke deel: het duidelijk maken aan de rest van de wereld. Sommige mensen luisteren niet (dat zijn de mensen die nooit luisteren en het dus juíst zouden moeten weten) en er zijn ook mensen (en, houd me ten goede, dit zijn hele lieve mensen) die proberen het af te zwakken.
Eerst willen ze het bijna niet geloven, ‘nee jòh, jij bent toch niet autistisch?’ Nou, met vlag en wimpel geslaagd hoor. En daarna zeggen ze ‘ja…maar iedereen is wel in meer of mindere mate autistisch’. Ja, dat klopt, het is niet voor niets een spectrum en ik val er ruim binnen. Ik ben dus echt wel ‘in meerdere mate’ autistisch.
Wellicht komt het omdat ze een aversie hebben tegen hokjes of stempels, maar ik voel me toevallig heel erg prettig in mijn hokje. Eindelijk een hokje waar ik in pas.
En het is fijn in dat hokje van mij. Hier zitten de mensen die het liefst met een boek op schoot hun huisdier zitten te aaien, maar als het moet, als er misstanden zijn of er wordt iemand onderdrukt, dan leggen ze met een zucht het boek opzij en staan ze op. In mijn hokje zitten Jon Snow, Sam Winchester, Luna Lovegood, Greta Thunberg, Emily Dickinson, Robin Williams en vermoedelijk ook mister Captain America*. Oh ja, en Anthony Hopkins natuurlijk. Zoals ik al zei: we kunnen ècht heel goed acteren.

 

*van het grootste deel van deze mensen is bekend dat ze autisme hebben of hadden, van anderen bestaat een sterk vermoeden. En de rest van de namen is van fictieve personen die ik zelf heb gediagnosticeerd. Dat mag namelijk met figuren die niet echt bestaan.

Read Full Post »

Meisjes mogen…

Er waren eens twee meisjes, die zaten samen in het park. Ze hadden samen een gezellige avond gehad en zaten nog wat na te kletsen en licht aangeschoten met foute muziek mee te galmen. Ineens gaat het lied over in een gil van schrik als er een naakte man voor hen staat.
Ze schrikken zich de tering (hun woorden, maar ik had het niet beter kunnen omschrijven). Een verschrikkelijk nare ervaring die nare psychische gevolgen kan hebben (dat hoeft niet, maar het kàn).
Een ervaring die volgens sommige leden van een Facebookgroepje speciaal voor Haarlemmers, gemakkelijk voorkomen had kunnen worden. Want, wat doe je ‘als meisje zijnde [sic]’ ’s nachts in het park? Dat er iemand bloot in het park liep was volkomen normaal want ‘hij had het warm‘ of ‘bij hem thuis was de wc verstopt‘ Gut wat een lol en wat een inlevingsvermogen.
Ik vroeg aan de mevrouw (want het was een mevrouw!) die vond dat meisjes ’s nachts niet in een park hoorden te komen of ze vond dat jongens dat wel mochten en sloot af met de mening dat meisjes (en jongens) altijd en overal veilig moeten zijn.
Haar antwoord: tegenwoordig kan dat niet meer. Lees en luister t nieuws maar. Dus vandaar.. wat doen ze in t park (gebrek aan hoofdletters en interpunctie zijn van haar hand).
Waarop ik schreef: ‘Het zou moeten kunnen. Nu leg je de schuld bij hen. Dat heet victim shaming. Heel kwalijk. Waarom zouden er voor meisjes andere regels moeten gelden?’

Hierop antwoordde ze dat ze ‘de discussie niet aan ging’ (nee, je gaat ‘m wel aan, maar je kunt ‘m niet winnen omdat de jaren ’50 hebben gebeld en ze hun seksistische mening terug willen) maar dat ze haar dochter op d’r flikker zou geven als die ’s nachts het park in zou gaan.
Ik hoop van harte dat de meisjes uit het nieuwsbericht empathischer ouders hebben.
Er klopt overigens nóg niets niet aan haar redenering (voor zover we daarvan kunnen spreken), en dat is het woord ‘tegenwoordig’. Dit soort verhalen is van alle tijden. Ik herinner me nog een lieve gymjuf die met ons hierover sprak en vertelde dat zij zelf ooit bijna van schrik met haar brommer in de berm was gereden omdat ze schrok van een potlootventer. Door middel van haar eigen verhalen maakte ze ons weerbaar en mondig.
Dus hoe goed de opmerkingen als ‘het is een rare tijd’ ook bedoeld zijn, het klopt niet. Het verschil is dat we het niet langer pikken (no pun intended), dus we gáán naar het park en we hebben camera’s op onze telefoons dus het wordt nu nieuws én het wordt serieus genomen.
En dat is het goede nieuws.

Read Full Post »

Een onsje minder

Het kwik was eindelijk onder de 30 graden gezakt dus we gooiden de tuindeuren open. Om ze snel daarna weer stevig dicht te doen en naar boven te rennen om hetzelfde te doen met de ramen in de slaapkamer. Uit de tuin van één van de buren kwam een penetrante spirituslucht die ongetwijfeld snel gevolgd zou worden door de crematie-stank.
Blijkbaar zijn er mensen die zich geen moment achter de oren krabben als ze temperaturen van rond de 40 graden meemaken in Nederlands en de opwarming van de aarde graag een handje willen helpen (de vee-industrie is de grootste veroorzaker van de opwarming van de aarde en het stijgen van de zeespiegel en stoot ook enorm veel CO2 uit).
Een behoorlijk walgelijke gedachte die me eigenlijk niet zou moeten verbazen. Op de dagen dat het tropisch warm was heb ik aan iedereen die aan de deur kwam (postbodes, pakjesbezorgers) gevraagd of ze water bij zich hadden en als dat niet zo was kregen ze van mij een flesje mee dat ik met dat doel in de wijnkoelkast had gelegd.
Op het internet circuleerden weer de plaatjes waarop werd gewaarschuwd hoe warm het in een auto wordt die stil staat en dat je vooral geen honden daar in moest laten zitten. Dierenliefhebbers reageerden dat ze niet alleen de politie zouden bellen als ze een hond in een auto zouden zien zitten maar ook een ruitje in zouden slaan.
En terecht.
En intussen reden er vrachtwagens vol met varkens door het land. Voor hen leek er geen radicaal aangepast schema te zijn*, zoals voor de bezorgers die soms al om half acht op de stoep stonden (en waar PostNL om zeven uur ’s morgens een mailtje over stuurde). Nee, de slachtpartijen moesten onverminderd door kunnen gaan want ‘de Nederlander’ wil barbecueën. Het gevolg was dat vele varkens de rit naar het slachthuis al niet overleefden. En ik neem aan dat er wèl regels zijn om ‘de consument’ te beschermen, dus zullen die die varkens niet in plastic schaaltjes in de winkel komen te liggen. Met als gevolg dat er nòg meer varkens vervoerd moeten worden.
En zo zitten we in een vicieuze cirkel: de vee-industrie draagt voor een groot deel bij aan de hitte en de hitte vermoordt nóg meer dieren.
Een kip kon je ook maar beter niet zijn, vorige week, want er zijn 4000 kippen van de hitte gestikt. Die zaten namelijk met z’n allen lekker in een schuur en de eigenaar woonde een stuk verderop en had niet door dat het ventilatiesysteem de temperatuur niet onder de 34 graden kreeg (boven die temperatuur begeeft de hartspier van de kip het). Het ging om vleeskuikens van 6 weken oud.
Zo krijgt een ‘gezellige’ barbecue wel een hele nare bijsmaak. Tenminste, als je een geweten hebt.Dus het mag wel een onsje minder met dat barbecueën en het is tijd dat de overheid dat ook erkent.

 

*officieel bestaat er wel een protocol waar in staat dat er boven de 35 graden niet gereden mag worden, maar als men zich daar aan had gehouden had er de hele week niet gereden mogen worden en dat is overduidelijk wel gebeurd.
Tja,varkens hebben geen ARBO en pakjesbezorgers wel.

Read Full Post »

Een gestreept tuinbroekje

‘Je wordt niet als vrouw geboren, je wordt tot vrouw gemaakt’, schreef Simone de Beauvoir 70 jaar geleden en ik ben benieuwd wat ze van deze tijd zou hebben gevonden.
Aan de éne kant staan er meer smaken op het menu: zaken als homo- en biseksualiteit, transgender en two-spirit (mensen die zowel mannelijke als vrouwelijke eigenschappen in zich hebben) raken steeds bekender en worden in het grootste deel van de westerse wereld (in ieder geval wettelijk) geaccepteerd.
Aan de andere kant heb ik het idee dan meisjes veel sneller en dwingender ‘tot vrouw worden gemaakt’ dan in de jaren ’80 waarin ik opgroeide. Zodra de sekse* van een baby bekend zijn (vaak al ver voor de geboorte) wordt er door de ouders kleur bekend. Voor een meisje is dat roze (vóór de Tweede Wereldoorlog zou dat blauw zijn geweest, Hitler heeft roze tot ‘meisjeskleur’ bestempeld, misschien even een gezellig weetje ter overweging), en vanaf dat moment zal ook alles roze zijn, van de muisjes voor op het beschuit tot aan de slinger die de jonge ouders voor het raam hangen en de kleding die ze cadeau krijgen aan toe.
En als het meisje ouder wordt zal de speelgoedzaak haar ook duidelijk maken in welke schappen ze haar vertier kan zoeken: ‘meisjesspeelgoed’, dat zijn poppen en een speciaal soort LEGO.
Even ter vergelijking: ik werd na mijn geboorte in een kamertje gelegd met blauw en groen behang en een merklap met boerderijdieren erop aan de muur. Voor mijn eerste verjaardag kreeg ik een loopauto (groot succes, toen ik er te groot voor was geworden nam ik met pijn in mijn hart afscheid), een jaar later kreeg ik een pop. Die heb ik ter adoptie aan een vriendin gegeven die wèl wist wat ze met poppen aan moest. De bijbehorende buggy vond ik reuze handig om mijn beer in te vervoeren.
Een vriendin van mij speelde het liefst met een rode kruiwagen en hark en gebruikte de poppenwieg die ze had om haar blokken in op te bergen.
Omdat mijn moeder zelf kleding maakte, had ik een aantal hele mooie jurkjes, maar in mijn herinnering draag ik meestal een blauw-wit gestreept tuinbroekje van het merk OshKosh. Het zoontje van mijn moeders vriendin droeg dezelfde. En als we bij hen thuis waren speelde ik met zijn racebaan of gingen we tafeltennissen.
En mijn favoriete T-shirtje was wit met blauwe strandhuisjes erop (misschien was het ook favoriet omdat mijn moeder had gezegd dat ‘pappa dat zo’n leuk shirt vond). Toen ik eruit was gegroeid ging het naar mijn neefje.
Op het werk van mijn vader was er op een gegeven moment vraag naar een groepje kinderen dat voor een promotie van LEGO  even leuk in een hoekje met het speelgoed kon spelen. KINDEREN, niet JONGETJES. Dus mocht ik samen met mijn neefjes en nichtjes komen opdraven. De boot (die echt kon drijven) mocht na afloop mee naar huis.
Het gevolg van die genderneutrale opvoeding? Ik had geen wiskunde-angst. Ik had de tijd op de videorecorder al aangepast toen mijn toenmalige vriend nog aan het uitleggen was dat dat zo’n gedoe was. En ik heb ook nooit geleerd om me bescheiden op te stellen of mijn mening in te slikken. Misschien zouden meer meisjes baat hebben bij zo’n tuinbroekje en een bak met LEGO.

sekse wil zeggen: de uiterlijke geslachtskenmerken die de persoon bij de geboorte heeft meegekregen, gender wil zeggen hoe iemand zich van binnen voelt.Bij sommige mensen komt sekse en gender niet overeen.

Read Full Post »

Doelen bijstellen

Deze week staat in het teken van bijstellen van doelen en het temperen van verwachtingen. Afgelopen zaterdag vroeg de mijnheer of ik zin had om naar de massagesalon te gaan, aangezien ik zelfs pijn had in spieren die ik tot dan toe niet had opgemerkt. ‘Nee, het hele concept ‘andere mensen’ kunnen we vandaag maar beter vermijden en ik ga dus ook niet mee de stad in om boodschappen te doen.’ Te veel prikkels, geen zin in en beter voor ieders gezondheid als ze bij me uit de buurt blijven. Een week lang een snerpende boormachine die bij me in de straat tekeer ging en nog een heleboel andere lawaai-prikkels daarbovenop hadden me compleet uitgeput.
De yoga van maandagochtend was ook al een brug te ver dus ik gokte op woensdag. Dan zou ik een grotere wandeling met Roemer gaan maken en vanaf dat moment zou ik ‘beter’ zijn en vrijdag weer gewoon gaan sporten. Maar woensdag kwam en ik werd totaal versuft wakker van een wekken waarvan ik dacht dat ik ‘m uit had gezet. Dat klopte, dit was de wekker van een uur later.
Dus stelde ik mijn verwachtingen maar bij: het doel van de dag werd een kleine wandeling, een gezonde lunch maken voor mezelf, minimaal 2 liter water drinken en tot bladzijde 100 komen in mijn boek. Die lange wandeling, die moest maar een dagje worden opgeschoven. Gelukkig past Roemer zich altijd aan mijn energieniveau aan en ligt hij meestal lamlendig in de woonkamer op dagen dat ik sloom ben.
Maar donderdagochtend begon met dezelfde zware deken van ‘nee’, dus schreef ik me maar uit voor de sportles van vrijdagochtend veel te vroeg en stelde ik mijn doelen bij: mijn haar wassen, tot pagina 200 komen in mijn boek, een gezonde lunch maken voor mezelf, 2 liter water drinken en het hondje uitlaten.
Wie weet komen we vrijdag aan die langere wandeling toe en kunnen we gelijk even een pakje afleveren met donaties voor de Vrije Bieb van vriendin N. en anders, anders moet dat volgende week maar.
In de tussentijd hoop ik op een tv-dokter, zo eentje zonder medische kennis of achtergrond en je dus niet wil opereren of doorverwijzen maar wel met een ernstig gezicht naar je klachten kan luisteren en een kopje thee kan komen brengen. Zo’n hele knappe. Maar misschien moet ik ook op dit vlak mijn doelstellingen bijstellen…

Read Full Post »

Hoe gaat het met je?

Een vriendin van mij is ook chronisch ziek en zodanig dat het een behoorlijke stempel drukt op haar dagelijks leven. Als ik haar spreek vraag ik vaak hoe het gaat op een schaal van ‘best ok tot volkomen ruk’, zodat ze weet dat ik het fijn vindt als ze eerlijk is. Dat geldt voor de meeste mensen overigens, maar van haar kan het me net iets meer schelen dan van de postbode.
Gisteren vertelde ze me dat haar arts had geprobeerd een link te leggen met haar ziekte en het feit dat ze zich niet heel erg vrolijk voelt, maar dan verkeerd om. ‘Ik voel me matig, en daar word ik niet vrolijk van, en van het feit dat die arts oppert dat het psychisch is word ik nog minder vrolijk’.
Lichamelijke en geestelijke gezondheid houden sterk verband met elkaar (dat is ook wat er bedoeld wordt met ‘een gezonde geest in een gezond lichaam’, het is een aansporing om ook te kijken naar het mentale welzijn van een patiënt, niet een eis dat iedereen aan sport moet doen, mijnheer de gymleraar van 4 havo). Als je ziekte er de oorzaak van is dat je de dingen die je wil doen niet kúnt doen, dan kun je je daar heel rot door voelen. Het kan ervoor zorgen dat je je niet competent voelt of zelfs dat je niet ‘meedoet’ met de wereld die alleen maar lijkt te bestaan uit fitte, sterke en hardwerkende mensen ( geloof me, dat is niet zo, het enige target dat ik dit jaar waarschijnlijk ga halen is de mezelf gestelde Reading Challenge op GoodReads).
Maar soms staan de twee soorten ‘welzijn’ los van elkaar. Je kunt na een operatie bijvoorbeeld volkomen in de kreukels liggen met 6 slangen die uit je lijf steken, maar heel dankbaar zijn voor het feit dat je nog leeft en dat je vrienden rond je bed staan. Een paar weken later kun je je goed klote voelen omdat je herstel minder voorspoedig gaat dan verwacht. Of omdat je een verlate reactie hebt op het lichamelijke trauma.
Daarom koppel ik ik, in periodes van medische perikelen de twee dingen vaak los. Dus als iemand vraagt hoe het gaat kan het zijn dat ik zeg ‘in mijn hoofd gaat het prima maar in mijn buik is het mis’. Of ‘met de Crohn is het rustig maar in mijn hoofd is het vol dus ik doe het rustig aan’. Een duidelijk verschil tussen ‘niet goed tussen de oren’ en ‘niet goed achter de navel’.
En vriendin hoopt vooral dat ze zich snel goed genoeg voelt om weer te kunnen sporten, want daar voelt ze zich altijd beter door en binnenkort gaan we samen met Roemer uitwaaien aan het strand.

Read Full Post »