Inside the O’Briens-Lisa Genova

Nadat ik de indrukwekkende roman ‘Still Alice‘ had gelezen ging ik op zoek naar andere romans van dezelfde auteur. De keuze viel op ‘Inside the O’Briens’ omdat de ziekte van Huntington één van de onderwerpen is in deze roman en een vriendin van mij maar al te bekend is met deze wrede erfelijke ziekte.
Hoofdpersoon van de roman is Joe, een American-Irish politieagent woonachtig in Boston, begin veertig maar al vader van vier min of meer volwassen kinderen. Joe is goed in zijn werk, hij heeft overwicht en overzicht en blinkt uit in het schrijven van rapporten. Hij weet dat het van zijn nauwkeurigheid af kan hangen of een wetsovertreder ook daadwerkelijk veroordeeld kan worden.
Tot hij er op een dag uren over doet om een simpel rapport op te stellen van een arrestatie. En dan zijn er ook nog zijn plotselinge woede-uitbarstingen en het feit dat het hem soms ineens niet meer lukt om stil te staan. Zijn collega’s beginnen te vermoeden dat hij alcoholverslaafd is, maar Joe is heel strikt wat drinken betreft: zelden meer dan twee biertjes op een dag. Hij is veel te bang om te eindigen als zijn moeder: Ruth O’Brien drank herself to death weet iedereen. Maar is dat wel zo? Hoe kun je jezelf überhaupt dood-drinken als je de laatste vijf jaar van je leven in het ziekenhuis ligt?
Op aandringen van zijn vrouw Rosie gaat Joe naar het ziekenhuis, hij denkt naar een knee-guy te gaan omdat hij moeilijk loopt, maar zijn huisarts heeft hem doorverwezen naar een neuroloog. Bij de tweede afspraak heeft ze vernietigend nieuws voor hem: hij heeft Huntington’s. En zijn moeder had het ook. En ja, zijn kinderen kunnen de genmutatie ook dragen en daar is geen pijl op te trekken: ze kunnen het alle vier hebben of geen van vieren. Het deed me denken aan een quote van Tyrion uit A song of ice and fire: ‘Every time a Targaryen is born, the gods toss a coin in the air and the world holds its breath to see how it will land.’ (will they be mad or great).
Zullen ze de beslissing nemen om zich te laten testen? Wil je wel weten of je leven rond je veertigste een afschuwelijke wending zal nemen of leef je liever in onwetendheid?
90% van de mensen uit gezinnen die getroffen zijn door Huntington kiezen ervoor om zich niet te laten testen, schrijft Lisa Genova. ik kan me niet voorstellen hoe het moet zijn om in die onzekerheid te leven en elke keer dat je je evenwicht verliest onwillekeurig te denken ‘is dit het?’
‘Inside the O’Briens’ is een informatieve roman die een helder beeld schept van een ziekte waar zeer weinig over bekend is. Zoals een Nederlandse campagne zegt: ‘Een ziekte zo erg dat niemand erover praat’. Toch raakte deze roman me minder dan ‘Still Alice’. Wellicht komt dat omdat het personage van Joe, working class, beetje lomp gevoel voor humor en eenvoudig in zijn denkbeelden, verder van me af stond dan acamedica Alice met haar scherpe geest. Maar laat je dat er vooral niet van weerhouden het boek te lezen want Huntington kan nog wel wat meer bekendheid gebruiken, al was het maar zodat nooit meer iemand onterecht als ‘dronken’ bestempeld wordt.

Read Full Post »

A tree grows in Brooklyn-Betty Smith

Omdat de titel vaak verschijnt op lijstjes met boeken die bepalend waren voor de jeugd van beroemde mensen (Oprah, als ik me niet vergis), dacht ik dat dit een jeugdboek was. Zoiets als The Secret Garden ofzo. Of Anne of Green Gables. Maar dit was wel even andere koek.
Hoofdpersoon Francie groeit samen met haar 1 jaar jongere broertje en haar ouders (tweede generatie migranten uit Ierland van vaderskant en Oostenrijk van moeders) op in Williamsburg, Brooklyn aan het begin van de 20e eeuw. Haar moeder werkt als schoonmaakster en haar vader is een free lance zingende ober.
Elke zaterdag brengen Francie en haar broertje schroot naar de schroothandelaar: papier, blik en ander materiaal dat kan worden hergebruikt. Als ze hun pennies hebben ontvangen begint het beste deel van de week: ze kunnen snoep kopen en als later op de dag de bibliotheek open gaat kan Frannie boeken halen waarmee ze de rest van de middag snoep-etend op de brandtrap kan zitten.
Francie is dol op lezen en schrijven. Haar liefde voor verhalen heeft ze van geen vreemde: haar vader Johnny is een graag geziene gast in de bars, ook al drinkt hij altijd te veel, hij vertelt de beste verhalen. En ook haar moeder heeft een groot inlevingsvermogen en zorgt ervoor dat haar kinderen zich geborgen weten ook al zijn ze straatarm. ‘Altijd iets van maken’ is de Nolans op het hart geschreven.
Hoewel de hoofdpersoon van ‘A tree grows in Brooklyn’ aan het begin van de roman nog maar een jaar of 11 is, zou ik het niet snel een jeugdboek noemen. Het behandelt behoorlijk volwassen thema’s als alcoholisme, vreemdgaan en klassenongelijkheid. Toen het in 1943 uitkwam sprak men schande van hoe openlijk er over seks gesproken werd in de roman.
Maar ik denk dat ook hier geldt: een goede jeugdroman is gewoon een goed boek. Al kan ik me voorstellen dat, omdat het boek bijna 100 jaar oud is, het meer zal appelleren aan volwassenen vanaf een jaar of 30 dan aan kinderen.
Op het omslag staat ‘in the bestselling tradition of Angela’s Ashes’, maar dat boek verscheen in de jaren ’90. ‘A tree grows in Brooklyn’ is 50 jaar ouder, mevrouw Smith was de trendsetter hier en haar tijd vooruit. Een mooie roman die terecht tijdloos is.

Read Full Post »

With the fire on high-Elizabeth Acevedo

Alleen om het omslag al zou je dit boek moeten willen hebben: een indringend en levendig portret dat je bijna kunt ruiken vanwege alle ingrediënten die om de hoofdpersoon heen dansen: vanillebloemen, bloedsinaasappels, takjes lavendel mango’s en muntblaadjes. En het leuke is: die komen ook allemaal terug in het binnenwerk.
Het verhaal is net zo bruisend en innemend: Emoni is een Puerto Ricaans-Amerikaanse scholier van 17 met een grote liefde voor koken en voor haar 2-jarige dochtertje…
Ze woont samen met haar oma ‘Buela’, haar moeder is overleden en haar vader woont ‘op het eiland’ en komt zo af en toe eens aanwaaien. Net als de vader van haar dochter overigens die om de week een weekend voor Emma zorgt. Samen knopen ‘Buela’ en Emoni de eindjes aan elkaar met veel liefde en een snufje kaneel (zoals Emoni de emails aan haar tante steevast ondertekent).
In ‘With the fire on high’ zoekt Emoni een manier om haar droom, chef worden, te verwezenlijken zonder zich aan haar verplichtingen tegenover Emma te onttrekken.
Een bruisende young adult novel voor liefhebbers van de romans van Angie Thomas, Nic Stone en Jenny Han.

Read Full Post »

Things in jars-Jess Kidd

‘Dingen in potten’? Wat een creepy titel… Nou, Things in jars is ook een beetje creepy boek. Maar wel leuk creepy. Voor het grootste deel dan, ik heb een halve bladzijde overgeslagen.
Things in jars is een Gothic detective novel die zich afspeelt in het Londen van de tweede helft van de 19e eeuw. Hoofdpersoon Birdie Devine is een detective van wie de hulp wordt ingeroepen bij de verdwijning van een meisje. Een meisje van wie weinigen het bestaan weten: haar moeder overleed bij de geboorte en haar vader hield haar afgeschermd van de buitenwereld. Wellicht omdat ze nogal vreemd was: de kamer waarin ze gehouden werd is bezaaid met slakkenhuizen en twee mensen in haar directe omgeving zijn overleden ten gevolge van verdrinking.
Ze wordt geholpen in haar zoektocht door een huishoudster van meer dan twee meter lang en de geest van een getatoeëerde bokser. Ze bewandelen de straten van Londen, ondervragen kermisklanten en doorzoeken rariteitenkabinetten vol ‘dingen in potten’ op zoek naar het meisje.
Zelden zijn zulke macabere dingen zo mooi opgeschreven.

Read Full Post »

All adults here-Emma Straub

Als er ooit een romantitel ironisch bedoeld is, dan is het deze wel want het is al snel duidelijk dat er maar één volwassene in deze familie is, en dat is de adolescente Cecilia. Na een voorval op school wordt ze uitgekotst door haar ‘vriendinnen’ en besluiten haar ouders dat ze maar een poosje bij haar oma moet gaan wonen en daar naar school moet gaan, in een klein stadje in de staat New York.
Oma Astrid is niet het touchy feely granny type maar ze raakt al snel gesteld op de beleefde en aardige Cecilia, ook al is ze nog erg bezig met een verongelukte vriendin van vroeger en haar nieuwe relatie waar haar kinderen (Elliot(m), Porter (v) en Nick (m, vader van Cecilia)) nog niet op de hoogte zijn. Maar ze is niet de enige die geheimen heeft, Porter is in verwachting maar heeft nog niemand daar van op de hoogte gesteld, Elliot heeft een aankoop gedaan die hij verborgen houdt en de eerste vriendin die Cecilia maakt heeft haar net zo nodig als vice versa. Want ja, Cecila is eerlijk en betrouwbaar.
Het mag duidelijk zijn dat zij mijn favoriete gezinslid is van de familie Strick, maar dat wil niet zeggen dat ik de anderen niet interessant vind. Iedereen heeft zo zijn of haar eigenaardigheden en ook als ze niet per se lief of leuk zijn zijn ze nog steeds interessant om over te lezen. Ook omdat iedereen een geheim of lijken in de kast heeft is het erg leuk om te lezen hoe zich dat allemaal gaat ontvouwen.
In een interview met O magazine zei de auteur dat ze de sfeer wilde scheppen van het stadje Stars Hollow, het decor van de serie Gilmore Girls. En dat is absoluut gelukt. Cecilia is inderdaad een beetje een Rory: verstandig, eerlijk en niet snel van haar stuk gebracht als mensen een beetje anders zijn of als dingen anders gaan.
Aanrader voor liefhebbers van het werk van Ann Patchett en voor iedereen die zich even onder wil dompelen in small town life.

Read Full Post »

City of Girls-Elizabeth Gilbert

De moeilijkste vraag die je ooit aan een echte lezer kan stellen is ‘wat is je lievelingsboek?’ Niet omdat ze daar geen antwoord op hebben maar omdat er te veel antwoorden zijn. We willen dan meestal een specificatie: jeugdroman, historische roman, beste young adult of ben je op zoek naar een leestip (want wat ik mooi vind zou ik niet direct aan iedereen aanraden)?
Maar als ik dan één boek zou moeten noemen, één overall winnaar dan is het ‘The signature of all things’ van Elizabeth Gilbert. En als er dan een nieuwe historische roman van dezelfde auteur uitkomt dan is dat best een beetje spannend. Dit keer beslaat het verhaal niet een hele eeuw, zoals in The signature of all things, maar speelt het zich met name af in de jaren ’40. Niet een tijdsperiode waar ik bijzonder in geïnteresseerd ben (ik heb daar in mijn jeugd al meer dan genoeg over gelezen) maar laat het maar aan Elizabeth Gilbert over om er iets bruisends van te maken.

Mijn moeder las nauwelijks boeken (alleen de Vlieland-reeks van Vonne van der Meer en zo af en toe een Lenmiscaat jeugdroman) maar ik weet zeker dat ze dit boek geweldig zou hebben gevonden. Hoofdpersoon Vivian heeft namelijk dezelfde blik op de wereld als zij had: oog voor kleding, stoffen en stijl. En wat haar ogen zien kunnen haar handen maken. Nadat ze geen bal uitvoerde op haar prestigieuze school wordt de 20-jarige Vivian naar haar tante in New York gestuurd. Deze excentrieke tante is eigenaar van een vervallen off-broadway theater waar twee keer per dag shows for the masses worden opgevoerd.
Vivian maakt zich al snel onmisbaar met haar naaimachine: ze herstelt kostuums en maakt nieuwe van oude kleding die ze bij haar favoriete winkel in de stad weet te vinden.
En dan neemt een beroemde Britse theateractrice haar toevlucht in het Lily Theatre omdat haar huis gebombardeerd is door de Duitsers en ze dus geen reden heeft om terug naar huis te gaan. Iemand van haar aanzien verdient een beter toneelstuk dan doorgaans in het theater te zien is. En dat stuk komt er: City of Girls.

Net als in haar columns en vorige historische roman weet Elizabeth Gilbert een sfeer te scheppen die ervoor zorgt dat je dit boek niet weg wil leggen. Haar hoofdpersoon is geen invloedrijke grande dame maar wel een vrouw die haar eigen weg kiest en tegen de heersende norm van haar tijd in gaat, net als in ‘The signature of all things’. Met al haar werk wil Gilbert eigenlijk zeggen: doe maar lekker anders, dan doe je al normaal genoeg. En laat dat nou net mijn motto zijn.

Read Full Post »

Behind the scenes at the museum-Kate Atkinson

De titel van deze roman deed me denken aan die filmserie waarin de nachtwaker alle stukken in een museum (inclusief het beeld van Theodore Roosevelt te paard in de vorm van Robin Williams) tot leven ziet komen. Maar daar lijkt dit verhaal in z’n geheel niet op.
Het boek begint met de conceptie van de verteller: Ruby Lennox, geboren in York begin jaren ’50 als de zoveelste dochter van een moeder die er bij de eerste al geen zin in had. Haar echtgenoot is ook niet haar eerste keus, een terugkerend thema in de familie-ook haar moeder verloor aardig wat verloofdes (aan blindedarmontsteking en de oorlog) voordat ze uiteindelijk trouwde. We volgen het leven van Ruby, die met haar scherpe blik en gezonde verstand nog iets weet te maken van de treurige omstandigheden waarin ze opgroeit, en in de hoofdstukken die ‘footnote’ worden genoemd ontvouwt zich het leven van haar grootmoeder, overgrootmoeder en haar eigen moeder Bunty.
De titel slaat op het York Museum waarin een groot deel van de collectie bestaat uit alledaagse gebruiksvoorwerpen en ingerichte woonkamers die het dagelijks leven uit verschillende periodes laten zien. Met deze roman brengt Atkinson haar eigen jeugd, opgroeiden in het Yorkshire van de jaren ’50 en ’60 weer tot leven. Ik mag van harte hopen dat ze de figuur van Bunty niet op haar eigen moeder heeft gebaseerd want Bunty is kil, niet in staat tot enig inlevingsvermogen, hard en egocentrisch. Tegen het einde van de roman heeft iemand het over ‘Bunty’s autistic mothering’ wat niet alleen feitelijk onjuist maar ook een onterechte en ongefundeerde aantijging is tegen mensen met autisme. Mensen met autisme zijn niet per definitie kil, ongevoelig en ongeïnteresseerd in anderen. Ik zou Bunty eerder narcistisch noemen als ik haar iets anders moet noemen dan een egoïstische trut.
Verder is ‘Behind the scenes at the museum’ een heel fijne avantgardistische roman die net als ‘Life after Life’ en ‘Transcription’ leunt op een sympathieke en originele verteller en een bijzondere structuur heeft. Niet ieders smaak maar wel de mijne.

Read Full Post »

Where the forest meets the stars-Glendy Vanderah

Zoals ik al eerder schreef doe ik braaf wat mijn schoonmoeder zegt, en tot nu toe heb ik daar geen spijt van. Zo raadde ze me ‘Where the crawdads sing‘ aan (een boek dat ook geselecteerd werd voor de Bookclub van Reese Witherspoon), en die titel maakt grote kans om in mijn top 10 van beste boeken die ik in 2020 heb gelezen terecht te komen.
Dus toen ze vertelde dat ze op haar e-reader zo’n mooi boek had staan aarzelde ik niet om het gelijk te bestellen (een fysiek exemplaar natuurlijk, in hardcover).
De titels lijken wat op elkaar en ook de premisse toont gelijkenis: ook in ‘Where the forest meets the stars’ leeft een jonge vrouw wier leven niet over rozen ging, redelijk afgezonderd in de natuur. Maar dan komt er een meisje. Een meisje dat beweert niet van de planeet aarde afkomstig te zijn maar intussen kou staat te lijden op blote voeten en de pyjamabroek ‘die het meisje van wie ze het lichaam heeft geleend nu eenmaal droeg’.  Joanna weet eerst niet zo goed wat ze met het meisje aan moet, maar besluit haar toch maar wat te eten te geven. Ze vermoedt dat het meisje van huis is weggelopen omdat ze mishandeld werd, want als ze suggereert dat de politie haar misschien kan helpen, dreigt ze weg te lopen.
Ze weet dat ze in de problemen kan komen als ze het meisje onderdak verleent (rare jongens, die Amerikanen) maar ze kan het niet over haar hart verkrijgen om haar de deur te wijzen, dus laat Jo het meisje op de bank slapen van de blokhut waar ze verblijft tijdens haar promotieonderzoek. Gedurende de dag controleert ze de nesten van indigo buntings (de indigogors), vaak in gezelschap van het meisje, dat opmerkelijk slim blijkt te zijn maar nog steeds niet prijs wil geven waar ze nu ‘echt’ vandaan komt.
‘Where the forest meets the stars’ is een echte aanrader voor iedereen die houdt van vogels, natuur, een vleugje romantiek (de mijnheer in kwestie ziet er in mijn hoofd uit als Joaquin Phoenix, doe er je voordeel mee), sympathieke vrouwelijke hoofdpersonen en/of slimme meisjes. De roman is mooi, bij vlagen heel geestig en tegen het einde bloedspannend. Het enige nadeel is het einde: dat is wel heel erg Hallmark-movie eind-goed-al-goed, dat had iets minder zoetsappig gemogen, maar het is Glendy Vanderah vergeven als ze belooft nog veel meer boeken te gaan schrijven. Dit debuut smaakt naar meer.

Read Full Post »

The list-Patricia Forde

Je ziet het niet zo heel vaak meer: mensen die in het wild zitten te lezen. Maar er is nog hoop. Zo nam laatst iemand haar dochter mee naar de yogastudio omdat het meisje zich niet zo heel lekker voelde en niet alleen thuis wilde blijven. Ze heeft de hele les geboeid zitten lezen in een hoekje en ik was natuurlijk razend nieuwsgierig welke roman haar zo in de ban hield.
Het was ‘Woordsmid’, in het (originele) Engels zowel onder de titel ‘Wordsmith’ als ‘The list’ uitgegeven. De (jeugd)roman speelt zich af in de stad Ark: het laatste toevluchtsoord op aarde na de grote Melting (smelting). Bouwer en leider van Ark, John Noah, heeft een lijst opgesteld met 500 woorden die gebruikt mogen worden. Wie woorden gebruikt die niet op de lijst staan loopt het risico verbannen te worden. Het verleden heeft namelijk geleerd dat woorden gevaarlijk kunnen zijn. Woorden die politici gebruikten om de mensen te sussen, woorden die beweerden dat klimaatverandering niet bestaat, woorden die werden uitgesproken door grootindustriëlen die hun CO2-uitstoot goedpraattten. Woorden om je achter te verschuilen. Woorden om fake news mee te componeren. Woorden om mee te misleiden.
Letta mag meer woorden gebruiken dan de andere inwoners van Ark want ze is de leerling van de Woordmid. Zij schrijft de lijsten die de leraren gebruiken en ze verzamelt alle woorden die de oudere generaties nog kennen om ervoor te zorgen dat ze nooit verloren gaan.
Op een dag verdwijnt Letta’s leermeester én komt het bericht van John Noah dat de lijst met toegestane woorden nog verder zal worden ingekort.

‘The list’ is een jeugdroman (vanaf 10 jaar staat er op het omslag) maar dat zou geen enkele liefhebber van dystopische toekomstromans ervan moeten weerhouden het te lezen. Het is spannend, vlot geschreven en bevat waarheden die menig volwassene (blijkbaar) nog niet vaak genoeg gehoord heeft.

 

Morgen verschijnt mijn top 10 van beste boeken van 2019 en vanaf 8 januari is het weer elke week #literairewoensdag

Read Full Post »

The secret Garden-Frances Hodgson Burnett

Een aantal jaren geleden plaatste ik een bespreking van ‘The Great Gatsby’, waarop iemand reageerde met ‘ik dacht dat iedereen dat al gelezen had?’ En ik dacht ‘wanneer dan?’
De schrijfster van de reactie zat zelf op de middelbare school in de jaren ’50 en ik kan me zo voorstellen dat ze het toen gelezen heeft, of een paar jaar later. Zelf had ik ‘Wild Swans’ van Jung Chang, een roman van Julian Barnes en ‘If Beale street could talk’ van James Baldwin op mijn eindlijst staan voor Engels. Stuk voor stuk boeken die van veel recenter datum waren dan ‘The Great Gatsby’ (Wild Swans was zelfs nog maar een paar jaar uit) en daarom voor jongeren waarschijnlijk toegankelijker en dus aantrekkelijker.
Klassiekers moeten op je pad komen, en dat geldt ook voor klassieke jeugdliteratuur. Als je mazzel hebt krijg je van je ouders, direct of indirect iets mee. Zo wist ik als kind dat mijn moeder vroeger de boeken van Saskia en Jeroen leuk vond (ik vond het wel aardig maar niet enorm boeiend, de boeken over Lotje en chimp vond ik al een stuk leuker), en toen mijn vader me een keer op kwam halen van een logeerpartij bij zijn ouders, zag hij dat ik zijn jeugdboeken gevonden had: Kruimeltje en Pietje Bell (literatuur die een heleboel zegt over het soort kind dat mijn vader was, volgens mij…). Boeken uit de jaren ’10 en ’20, maar ik vond ze nog steeds geweldig.
En zo geef ik mijn neefje, die van zijn moeder Roald Dahl aangereikt krijgt, De Gebroeders Leeuwenhart en Het Sleutelkruid weer door, omdat dat de verhalen zijn waar ik op zijn leeftijd dol op was.
De beste verhalen worden van generatie op generatie doorgegeven. Maar zo af en toe glipt er iets tussendoor. Zo was ik laatst thee drinken met een oud-lerares van mij en zij noemde ‘De geheime tuin’. ‘Dat heb jij natuurlijk allang gelezen’, zei ze. ‘Nee, eigenlijk niet.’ Want niemand had me ooit verteld dat ik dat moest doen.
Maar jeugdromans zijn boeken die niet per se ‘voor kinderen’ zijn, maar gewoon literatuur waar je vroeg mee kan beginnen en waar het nooit te laat voor is. Dus begon ik aan ‘The secret garden’, terwijl mijn eigen tuin van zomer naar herfst gaat.
Ik had de titel natuurlijk al wel eens gehoord en ik had verwacht dat het een soort sprookje was á la alice in Wonderland, maar dat was het niet. Wat het wel was? Een verrassend modern verhaal voor de tijd waarin het geschreven is, met een meisjes-hoofdpersoon die niet lief is en niet mooi, maar koppig en slim en met een vrolijk vogeltje, en een zorgzaam jongetje en een  mopperige tuinman erin. En met een uitzicht op de prachtige Yorkshire moors.
Lees ‘m, lees ‘m voor en geef het door.

Read Full Post »