Gebroken wit-Astrid Roemer

Toen ik in groep 8 de topografie van ‘de rest van de wereld’ leerde, kwam ik tot de ontdekking dat Suriname in Zuid-Amerika ligt. ‘Wat raar’, dacht ik, ‘waarom zien Surinamers er dan Afrikaans uit?’ Toen ik iets ouder was kwam ik tot de ontdekking dat ‘Surinaams’ ook kan betekenen dat iemand er eerder Indiaans uit kan zien, of Javaans, maar eigenlijk nooit Zuid-Amerikaans. Waar zijn de first nation Surinamers? Bestaan die eigenlijk?
Ik realiseerde me dat ik eigenlijk vrij weinig over Suriname weet, en dat ik het weinige dat ik weet zèker niet op school heb geleerd. Daarom heb ik vorige maand, op Keti Koti, een boek aangeschaft van de Surinaams-Nederlandse auteur Astrid Roemer. Misschien kon zij me iets meer vertellen over het land dat zo lang verbonden is geweest aan Nederland.
‘Gebroken Wit’ is het verhaal van de familie Vanta, die bijna geheel uit vrouwen bestaat. Oma Bee kwakkelt met haar gezondheid maar wandelt nog bijna dagelijks naar de kerk om daar te poetsen. Heli, de oudste kleindochter is naar Nederland vertrokken om daar haar opleiding te vervolgen. Dat leek moeder Louise verstandig omdat ze in een relatie verwikkeld is met een getrouwde man. Louise’s andere dochter, Babs, heeft verkering met een moslim en in al haar kinderen, de verschillende vaders hebben, is de verscheidenheid aan culturen die in het kleine land aan de kust bijeenkomen terug te zien.
Wellicht ben ik als bakra (witte) geen goede verstaander, want ik kon me maar geen beeld vormen van hoe de kinderen van moeder Louise eruit zagen: wie is er licht-getint, in wiens gezicht zijn Aziatische invloeden te zien en wie is er bijna wit? En wat zegt dat? Voor opheldering over het mysterie dat Suriname heet moet ik duidelijk niet bij dit boek zijn. Voor kleine inkijkjes (de roman wisselt voortdurend van perspectief, soms ben je maar één bladzijde lang bij een bepaald personage en moet je daarna weer gissen met wie je nu weer meekijkt) in het leven van een grote samengestelde familie wèl.

Read Full Post »

I’m still here-Austin Channing Brown

Er zijn weinig mensen witter dan Reese Witherspoon. Toch is zijn het die me op het bestaan van dit boek wees: ‘I’m still here, Black dignity in a world made for whiteness’, geschreven door Austin Channing Brown. Op basis van de naam dacht ik dat de auteur een man zou zijn (net zoals ik dacht dat Robin Diangelo, auteur van ‘White fragility’ een zwarte man wa, bleek een witte vrouw te zijn), maar Austin is een jonge zwarte vrouw.
Haar ouders gaven haar deze verwarrende naam om twee redenen: het was de achternaam van haar oma en zo bleef deze naam toch in de familie en als ze later zou solliciteren had ze alvast een streepje voor omdat menigeen zou denken dan ze (inderdaad) een witte man was.
Austin was geen getuige van een murder by cop, zoals Starr in ‘The hate U give’, ze stond niet vooraan tijdens protesten, ze is geen publiek figuur dat op televisie impopulaire meningen verkondigt en vervolgens lynch-filmpjes over zich heen krijgt. Austin schrijft over alledaagse microaggressions. Over het ongemak als je ergens de enige person of colour bent, over de handen die je moet ontwijken van mensen die ongevraagd aan je haar willen zitten. En later op het matje worden geroepen door je baas omdat je ‘geen teamplayer’ zou zijn omdat de handtastelijke persoon zich ongemakkelijk voelde en is gaan klagen.
Austin Channing Brown werkt als anti-racisme trainer voor bedrijven en heeft met dit boek een toegankelijk kijkje in haar leven geschreven. Het laat zien hoe ook de levens van zo-goed-als-heilige zwarte mensen (Austin is zeer christelijk) geraakt worden door racisme en police brutality (extreem politiegeweld ten opzichte van zwarte mensen) en buiten-proportionele gevangenisstraffen.
Bedankt Reese, voor het selecteren van deze titel voor Reeses Bookclub.

Read Full Post »

Queenie-Candice Carty-Williams

Een Costa-award-sticker op een boek staat meestal garant voor lichtvoetig vermaak waar nog wel een laagje of twee onder zit. Romans die je een jongere aan zou kunnen raden maar zelf ook met plezier leest, zoals Eleanor Oliphant is completely fine en Normal People. Dat is Queenie ook.
Queenie is een vrouw van midden 20, dochter van een moeder met Jamaicaanse roots -met wie ze overigens nauwelijks contact heeft- die woont en werkt in Londen. Aan het begin van de roman is ze net on a break met haar grote liefde (of toch niet) Tom.
In Flashbacks komen we te weten waar het mis ging tussen hen, flashbacks die bol staan van everyday racism die Queenie voor haar kiezen kreeg van Toms witte familie maar die ook laten zien dat Queenie geen model-jeugd heeft gehad.
‘Queenie’ leest als een heerlijke Britse dark comedy, alsof je luistert naar die ene vriendin die altijd verkeerde beslissingen neemt (vooral als het over mannen en seks gaat) en daar dan heel smakelijk over kan vertellen. Maar je tegelijkertijd ook een beetje ongerust maakt.
Het boek leest een beetje als de dagboeken van Bridget Jones, maar dan met heel veel foute seks, een vleugje ‘The Hate U Give’ en tegen het einde een scheutje ‘Eleanor Oliphant is completely fine’. Grappig, bitter en stiekem veel diepgravender dan je aan het begin verwacht. Een prachtig debuut van Candice Carty-Williams.

Read Full Post »

Kindred-Octavia E. Butler

Naomi Alderman is naar mijn mening één van de beste auteurs van dit moment. Dus toen ze tijdens een interview een aantal namen noemde van auteurs die haar geïnspireerd hebben, heb ik die ergens op een verlanglijstje genoteerd gelijk aangeschaft.
De eerste naam uit het lijstje was die van Octavia E. Butler (1947-2006), auteur van science-fiction romans en winnaar van diverse awards en de MacArthur Fellowship Genius Grant. Ik moet eerlijk toegeven dat ik nog nooit van haar had gehoord, maar na het lezen van ‘Kindred’ zal ik haar nooit meer vergeten. Als ik de roman samen zou moeten vatten zonder spoilers te geven zou ik zeggen: een mengelmoes van ‘Outlander’ en ‘Twelve years a slave’ met de ‘kruipt onder je huid-schrijfstijl’ van ‘The handmaid’s tale’.

Het verhaal speelt zich af in 1976 (de roman kwam voor het eerst uit in 1979), de Afro-Amerikaanse Dana gaat samenwonen met haar vriend. Op het moment dat ze samen hun boekenkasten inrichten (beiden zijn auteur) voelt ze zich duizelig worden en voordat ze weet wat er precies gaande is ziet ze een kind verdrinken in een meer. Zonder verder na te denken haalt ze het kind uit het water en eenmaal op de kant past ze mond-op-mond-beademing op hem toe.
Zodra ze opkijkt ziet ze de loop van een geweer dat op haar gericht is en de man die het vasthoudt schreeuwt het n-woord naar haar.
Het volgende moment ligt ze, gekleed in drijfnatte kleren op de vloer van haar huis waar ze in eerste instantie haar eigen man niet herkent.
Niet veel later gebeurt het weer: Dana is weg uit haar eigen omgeving en terug bij de jongen, die nu enkele jaren ouder is. Dana komt tot de ontdekking dat de wereld van de jongen een hele andere is dan de hare: hij leeft in het eerste kwart van de 19e eeuw.
‘Nineteen seventy-six’, said the boy slowly. He shook his head and closed his eyes. I wondered why I had bothered to try to convince him. After all, how accepting would I be if I met a man who claimed to be from eighteen nineteen-or two thousand nineteen, for that matter.’

Ik ben benieuwd wat de auteur zou hebben gezegd als ze zou weten dat haar boek in 2019 nog gelezen zou worden en het nog niets aan actualiteit zou hebben ingeboet. Over het algemeen blijven dikkere boeken me beter bij omdat ik langer over het lezen heb gedaan en het idee heb dat ik de karakters beter ken, maar Octavia Butler slaat daar moeiteloos in met een niet-zo-heel-dik boek. Ongetwijfeld één van de beste boeken die ik dit jaar heb gelezen.
Oh ja, lees vooral het voorwoord niet, dat zit vol met spoilers.

Read Full Post »

My sister, the serial killer-Oyinkan Braithwaite

Als er een prijs zou bestaan voor de meest memorabele romantitel dan zou de debuutroman van Oyinkan Braithwaite grote kans maken. Ook stond ‘My sister, the serial killer’ dit jaar op de shortlist van de Women’s Prize for fiction (samen met The Silence of the girls-die ik nog moet lezen-,Normal People, Milkman, Circe, en de uiteindelijke winnaar An American Marriage).
Hoofdpersoon Korede is een hardwerkende verpleegkundige in een ziekenhuis in Lagos (een stad in Nigeria), ze woont samen met haar moeder en haar jongere zus. Haar vader, die tien jaar geleden overleden is, was een gewelddadige en gewetenloze man. En ze heeft het vermoeden dat haar zus een seriemoordenaar is.
Het gebeurt namelijk opvallend vaak dat zusje Ayoola zich moet verdedigen tegen vriendjes die ‘ineens’ agressief werden en vervolgens in haar mes liepen. Drie keer, om precies te zijn. En de trouwe Korede komt weer opdagen met een fles bleek om alle sporen uit te wissen.

Voordat ik aan deze roman begon was ik stellig van plan om de kant van het zusje te kiezen dat afrekent met agressieve mannen, Towanda! Maar Braithwaite heeft een heel ander verhaal gesponnen dan ik van tevoren verwachtte. Zusjelief is eerder een vrouwelijke Blauwbaard die alles en iedereen om haar vinger weet te winden en alles een draai geeft waardoor iedereen behalve zijzelf in een kwaad daglicht komt te staan. Grote zus vervult met verve de rol van Assepoester: ze kookt en bakt terwijl zusje met de eer gaat strijken en lucht haar hart alleen bij de comapatiënt die geen bezoek meer krijgt (Doornroosje?).
En dan laat zusje Ayoola haar oog vallen op de man waar Korede heimelijk verliefd op is. Zal deze Prince Charming de betovering weten te verbreken of zal hij het volgende slachtoffer worden?

Oyinkan Braithwaite heeft een heel prettige vertelstijl en de roman is opgebouwd uit korte hoofdstukjes zodat het boek ook voor minder geoefende lezers een aanrader is. Het is spannend en geestig en ik hoop in de komende jaren nog meer van haar te lezen.

Read Full Post »

Exit West-Moshin Hamid

‘I can understand it’, she said. ‘Imagine if you lived here. And millions of people from allover the world suddenly arrived.’
‘Millions arrived in our country’, Saeed replied. ‘When there were wars nearby.’
‘That was different. Our country was poor. We didn’t feel we had as much to lose.’
Verder dan de shortlist van de Man Booker Prize is Exit West (2017) niet gekomen (Lincoln in the Bardo won dat jaar), maar het zal zeker niet in de vergetelheid raken. Exit West vertelt het verhaal van twee jongwerkenden die elkaar leren kennen tijdens een avondstudie: zij heet Naima en hij Saeed. Het klinkt als een sprookje en dat lijkt het ook even te zijn: de heimelijke manier waarop ze af moeten spreken, het elkaar leren kennen, het delen van hun wensen voor de toekomst. Maar dan verandert hun stad langzaamaan in een oorlogsgebied en besluiten ze door één van de deuren te stappen. Ze komen aan op een Grieks eiland waar ze een plek vinden in een tentenkamp. Daar voelen ze zich niet echt veilig en hebben ze alleen maar het idee dat hun leven op pauze staat, dus gaan ze nog een deur door en komen ze aan in Londen. Een stad die meer en meer bevolkt wordt door mensen zoals zij: stateloze burgers afkomstig uit alle windstreken waar het voor velen onveilig is.
Ze vinden een kamer in een gekraakte villa, maar de ontheemde Saeed zoekt zijn heil steeds meer bij een groep landgenoten terwijl Naima juist blij is verlost te zijn van elke connectie met de cultuur waarin ze is opgegroeid.
Exit West is een prachtig geschreven roman over hedendaagse problematiek en een absolute aanrader voor liefhebbers van ‘Home Fire’ 

Read Full Post »

Becoming-Michelle Obama

Op de valreep werd het nog even het bestverkochte boek van 2018 (in de Verenigde Staten): ‘Becoming’, de autobiografie van Michelle Obama. De vrouw die een graag geziene en sprankelende gast was in menig praatprogramma, er geen geheim van maakte dat ‘First Lady’ worden nou niet echt haar ambitie was geweest en in haar laatste toespraak in die functie weldenkend en links Amerika nog even een vaak herhaald mantra meegaf: ‘when they go low, we go high’.
Maar wie was ze nou eigenlijk zelf? Wat waren dan háár ambities. Want dat ze die had dat kan geen twijfel leiden als je weet dat ze afgestudeerd is aan Princeton én Harvard.
Zoals het hoort in een goede biografie wordt er een levendig beeld geschetst van het gezin waarin Michelle Robinson opgroeit en het kind dat ze was (leergierig, standvastig en niet bang om haar mondje te roeren). Ze beschrijft haar vriendschappen en haar eerste stappen op de carrièreladder, hoe ze Barack leerde kennen en de fouten die ze heeft gemaakt in haar jong-volwassen leven (soms moet vriendschap vóór het werk gaan, ik denk dat ze dat met me eens is).
In het gedeelte over haar tijd in het Witte Huis vind ik de passages over haar dochters, en dan vooral de observaties van Sasha veruit de beste stukken. Haar opstel ‘what I did last summer’ deed me huilen van het lachen. Wat mij betreft had er wel meer Sasha in ‘Becoming’ gemogen, maar ik begrijp ook wel weer dat ze haar dochters zo veel mogelijk buiten de publiciteit wil houden.
Wie hoopt op een onthullend tell-all boek komt bedrogen uit met deze biografie. Ook iedereen die nog steeds hoopt op ‘Michelle 2020’ zal dit boek teleurgesteld dichtslaan: Michelle Obama houdt helemaal niet van politiek dus zal ze er nooit voor kiezen om zelf de arena in te stappen. Maar wie vooral meer wil weten over het leven van Michelle Robinson én dat van van Michelle Obama en wil weten hoe ze zich ermee heeft kunnen verzoenen om ‘in de schaduw van’ te leven terwijl ze zelf zoveel in haar mars heeft, die kan ik van harte aanraden dit boek te lezen. En ik ben heel benieuwd wat ze nu gaat doen, nu haar dochters volwassen zijn en ze zich niet steeds hoeft te omringen met ‘the secret people’ (term verzonnen door Sasha), want dat heb ik er eigenlijk niet zo goed uit weten te halen. 

Read Full Post »

Washington Black-Esi Edugyan

Nadat ik in een artikel had gelezen dat ‘Washington Black’, de derde roman van de Canadese auteur Esi Edugyan op de shortlist van de Man Booker Prize 2018 stond, zag ik ‘m in diverse boekhandels liggen: een omslag dat aan de klassieke romans van Jules Verne doet denken, de titel en rug omkranst door gouden wolken.
Goud is het niet geworden, dat ging naar Milk man, maar dat wil niet zeggen dat het goud voorbarig was. ‘Washington Black’ is namelijk een sociaal bewogen avonturenroman met een aantal zeer aansprekende karakters (helaas wel voornamelijk mannelijke karakters, de enkele vrouw die erin voorkomt is, hoe ‘off beat’ ook, slechts een bijfiguur).
Als de plantage waarop de jonge Washington Black woont en werkt van eigenaar wisselt, voelt hij al snel aan dat dit voor hem geen verbetering zal betekenen. De nieuwe ‘master’ is een kille man met een voorliefde voor gruwelijke lijfstraffen. Maar dan komt zijn broer aan op de plantage en kiest Washington uit als persoonlijke assistent. Aanvankelijk uitgekozen om zijn tengere en gedrongen postuur, blijkt Washington een talent te bezitten dat hem ver zal brengen. Ver verwijderd van de plantage.
Zo ver verwijderd dat hij uiteindelijk zelfs mijn eigen stad aandoet. Wel jammer dat een ander personage dan zegt: ‘(…) and yet here we find ourselves in Amsterdam’ (insert eyeroll here).
Absolute aanrader voor de liefhebbers van The Luminaries, The signature of all things en Twelve years a slave. 

Read Full Post »

To all the boys I’ve loved before-Jenny Han

Omdat ik deze week in Amerika ben een populaire Young Adult novel.

Als haar zus Margot in Schotland gaat studeren voelt hoofdpersoon Lara Jean zich enigszins verloren. De zorg voor hun jongste zusje komt nu voor een groot deel op haar schouders te liggen (hun moeder is overleden en hun vader heeft een veeleisende baan met wisselende diensten), Margot heeft haar relatie met de buurjongen (op wie Lara Jean heimelijk een oogje heeft) uitgemaakt dus ze weet niet of ze hem nog wel zal zien en tot overmaat van ramp zijn de brieven die ze in haar kast verstopt had ineens verdwenen. Erger nog: ze zijn bezorgd…
En je zou denken ‘ach, Cupido een handje helpen kan geen kwaad, toch?’, maar de brieven die Lara Jean schrijft zijn net iets anders dan de standaard liefdesbrief. Ze zijn bedoeld ter afsluiting. ‘Ik vond je leuk, hier en hier om, maar nu heb ik het opgeschreven en stop ik je in een doos die ik achterin de kast zet’. Ik noemde dat als student ‘een koelkastpersoon’. Ik voel iets voor diegene maar het komt me niet uit dus ik stop het in de koelkast. En nee, dat werkte ook niet.
‘To all the boys I’ve loved before’ is een vlotte Young Adult-novel voor liefhebbers van ‘Simon vs the homo sapiens agenda’ en het is dan ook niet verrassend dat de roman verfilmd is (staat op Netflix!), maar ik raad iedereen natuurlijk aan om eerst het boek te lezen. 

Read Full Post »

The man I think I know-Mike Gayle

Als je dit leest ben ik op vakantie in Zuid-Engeland, daarom deze week een roman van een bekende Britse auteur

De romans van Mike Gayle lezen over het algemeen als een romantische comedy (denk aan het werk van die twee andere bekende Britse auteurs David Nichols en Nick Hornby), geestig met op de juiste momenten een beetje ontroering en spanning (komt het nog goed tussen deze twee mensen of gaan we naar een ander -bitterzoet- einde waar ik waarschijnlijk ook wel mee kan leven). De boeken van Mike Gayle schaar ik altijd onder de makkelijk-weglezen-vakantielectuur die de hersenen toch een beetje kietelt. Lekker voor tussendoor dus.
Ik was dan ook benieuwd naar zijn nieuwste roman ‘The man I think I know’. De titel deed me vermoeden dat het om een relatie-drama zou gaan waarin een geheim tussen twee geliefden in komt te staan, maar niets minder waar. Op Goodreads staat het vol met 5-sterren-waarderingen en reacties van trouwe fans die schrijven dat dit een ander type boek is dan ze gewend zijn en dat het hen aangenaam verrast heeft.
‘The man I think I know’ heeft twee hoofdpersonen: James woont bij zijn ouders sinds ‘the incident’ waaraan hij hersenletsel heeft overgehouden, Danny woont met (of beter gezegd: hangt op de bank bij) zijn vriendin, maar hij vreest dat dat niet lang meer gaat duren nu zijn uitkering is stopgezet en de mislukking die zijn leven is compleet is.
Als lezer weet je dat deze twee verhalen bij elkaar gaan komen en even vreesde ik dat dit verhaal zwaar zou hangen op de Franse succesfilm Intouchables, maar de vergelijking gaat niet verder dan no-nonsense man gaat zorgen voor upper-class persoon met een handicap. ‘The man I think I know’ graaft dieper dan dat zonder op enig moment een ‘moeilijk boek’ te worden.
De meest recente roman van Gayle is dus inderdaad echt anders dan zijn voorgaande. Geestig, maar geen comedy en een feel-good boek zonder een romance genoemd te kunnen worden. ‘The man I think I know is een bromance-boek.

Read Full Post »