Tegen het einde van het jaar keken de mijnheer Hier in Huis en ik naar het winterseizoen van De Slimste. Een van de kandidaten was een Rockster binnen de wereld van de paleontologie, een leuke kandidaat, altijd fijn om als kijker heel erg vóór iemand te kunnen zijn.
Helaas ging het met de eerste ronde, 3-6-9, al mis. Philip begon met het stellen van een vraag waarop ik eerst aannam dat het antwoord ‘psychopaat’ of ‘sociopaat’ moest zijn. Iets over mensen met een stoornis waardoor ze zich niet of minder goed konden inleven in anderen en geen empathie zouden hebben. Maar tegen het einde van de vraag realiseerde ik me dat het antwoord ‘Hans Asperger’ moest zijn. U weet wel, die nazi-collaborateur die bepaalde wie ‘goed genoeg’ was om te blijven leven en wie zo autistisch was dat ie naar de gaskamers kon. De man die beweerde dat meisjes niet autistisch konden zijn, die lul.
Zonder pardon of aantekeningen was dat een antwoord. Net zo achterlijk als wanneer de racistische rassenleer in 2023 kritiekloos zou worden gepresenteerd als volwaardige wetenschap.
En daarna ging het nog even over ‘die ziekte’. Maar toen hadden wij de televisie al uitgezet.
Om te beginnen is de theory of mind-theorie volkomen achterhaald (sla ‘Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit‘ van Bianca Toeps er maar op na, of NRC (31 maart 2021 ‘Zeven nieuwe inzichten over autisme’): ‘Mensen met autisme kunnen bijvoorbeeld best empathisch zijn, ze zijn vaak juist heel gevoelig‘.). Autisten kunnen zich wel degelijk inleven in anderen (waarom zou het percentage vegetariërs en veganisten onder autisten anders hoger zijn dan onder de neurotypische bevolking?), maar dat ziet er vaak anders uit dan bij niet-autistische mensen. Soms moeten ze gevoelens eerst even verwerken voordat er een reactie komt, of ze houden de reactie binnen zodat het effect niet te zien is. Tenminste, niet voor neurotypische mensen.
Behoorlijk slordig van een redactie om één oude bron te nemen en dan niet even te controleren of de ‘bevindingen’ inmiddels zijn weerlegd. Wat moeten de kandidaten het komend seizoen weten? Dat de aarde plat is omdat iemand van de redactie een bron uit 1300 heeft gevonden waarin dat vermeld staat?
Zulke achterhaalde informatie voor waar presenteren in een programma dat wordt gezien als autoriteit is niet alleen heel onzorgvuldig maar ook zeer schadelijk en kwetsend. Vele kijkers zullen wat er gezegd wordt in ‘De Slimste Mens’ voor waar aannemen en er dus stellig van overtuigd zijn dat mensen met Autisme (de diagnose Asperger wordt al jaren niet meer gegeven) zich niet of slecht kunnen inleven in anderen. Een vooroordeel waar al heel lang tegen moet worden opgebokst.
Weinig empatisch van die (neurotypische) redactie om zo’n stigmatiserende bewering te doen. Het lijkt me dan ook het beste als er zo snel mogelijk een uitzending komt waarin Filemon Wesselink, Judith Visser, Asha ten Broeke of Fabian Franciscus het nog één keer uitlegt (want: niet over ons zonder ons*) en er uitgebreid excuses worden aangeboden door de redactie en de mensen die zonder punt van kritiek de vraag hebben voorgelezen en besproken.
*Net als ‘gewone mensen’ vinden autisten het niet leuk als er over hen wordt gesproken zonder dat ze deel van het gesprek zijn. Zogenaamde deskundigen kunnen van alles beweren, maar zonder dat echte autisten (#actuallyautistic) deel zijn van de discussie is die informatie vrij waardeloos en in sommige gevallen zelfs schadelijk.
Kim in de pen blogt 