‘Als een ander de sloot in springt, dan spring je er niet zonder nadenken achteraan’, was de opvoed-regel die mijn moeder als klein meisje van haar vader hoorde, en ik later weer van haar.
‘Behalve als die ander niet kan zwemmen’, gaven wij beiden als antwoord.
Zelf nadenken, zelf vragen stellen en niet kritiekloos achter de menigte aanlopen, dat werd ons beiden tijdens de opvoeding ingepeperd. Mijn moeder vond het resultaat van haar eigen opvoeding overigens ‘vermoeiend, maar wel geruststellend’. Ik deed namelijk ook niet zomaar wat zíj me vertelde, maar ze wist dat ik dus óók niet iets stoms zou doen omdat anderen beweerden dat dat ‘cool’ was.
Gelukkig komt het nog maar zelden voor dat iemand niet kan zwemmen, maar helaas zijn er nog heel veel mensen die ingepeperd hebben gekregen dat ze zelf na moeten denken.
En ik geef toe: het is ook lastig. Het valt ook nauwelijks te bevatten dat, als je een restaurant in loopt en gif in iemands eten gooit je met een busje wordt afgevoerd, maar dat dat gewoon is toegestaan als je levensmiddelenproducent bent. Maar het gebeurt. En dus moeten we niet klakkeloos kopen en eten wat er in supermarkten verkocht wordt. En heel veel vragen stellen bij wat er in reclames en voor het Voedingscentrum beweerd wordt.
Als je zelf nadenkt ga je ook niet klappen en ‘minder, minder’ scanderen omdat een man met beperkte verstandelijke vermogens een bord omhoog houdt met die tekst erop in reactie op een retorische vraag van een haatpruik. Als je zelf nadenkt dan maak je je heel snel uit de voeten en ga je diep diep schamen over het feit dat je tot dan toe niet zelf hebt nagedacht.
Op Facebook zag ik een groep voorbij komen met de tekst ‘Wij PVV-ers zijn geen Nazi’s. We zijn het gewoon zat’. Wat ze dan zat zijn dat werd niet duidelijk, maar ik ben hén wel meer dan zat. En met hen bedoel ik dan mensen die niet nadenken maar wel van álles te klagen hebben. Onvrede, daar begon het in het Duitsland van de jaren ’30 ook mee. Onvrede, gekrenkte trots en een miserabele economische situatie. En een groep mensen die, zonder na te denken, achter degene met de grootste bek aan liep. En dan later zeggen ‘Wir haben es nicht gewußt’. Nou, nu weet je het wel.
Ik hoorde trouwens van mijn vader dat de geliefde van die man met die grote bek, Eva Braun, een Joodse was. Blijkbaar wel een die niet zelf na kon denken.
Als mensen niet zelf nadenken dan kan het gebeuren dat jij, een liefdevolle verpleegkundige, ineens met een schreef oog aangekeken wordt. En dat er ineens een heksenjacht op je wordt geopend. Letterlijk, alsof we niet in de 21e eeuw leven, maar in de renaissance. Een paar wijzende vingers zijn genoeg om er voor te zorgen dat je wordt opgesloten. Dat is slechts één stap minder erg dan de brandstapel (die overigens in de renaissance ook nauwelijks ooit gebruikt werd in Nederland, zo zijn wij nu eenmaal niet, daar hebben we Spanjaarden voor nodig).
Maar goed, intussen sta je (en ik citeer nu uit een interview met Ariane Schuter uit VKMagazine, zij gaat Lucia de Berk spelen in een film), jaren nadat je bent vrijgesproken, bekend als ‘die vrouw die die kindjes heeft vermoord’. Als je niet zelf nadenkt dan is het blijkbaar aannemelijk dat een verpleegkundige baby’s om het leven brengt. Ik heb dat nooit geloofd. Maar goed, ik heb dan ook een hele rare ouderwetse opvoeding gehad.
Zelf nadenken….dat is zo belangrijk. Mijn moeder leerde mij dat ook van heel jongs af aan. ‘Al zegt de hele wereld dat het zus is, als jij je daar niet goed bij voelt doe je gewoon zo.’ Ze gaf het altijd als voorbeeld als ik aangaf niet goed wist wat te doen. Altijd bij jezelf blijven, altijd zelf nadenken, niet zomaar met alles en iedereen meegaan en -praten. Voelt iets niet goed, niet doen. Ook als je daardoor alleen komt te staan. Ik ben haar daar nog steeds heel dankbaar voor. En als zij twijfelt….dan vertel ik haar hetzelfde. 🙂
😀 Zelf nadenken is inderdaad niet altijd makkelijk: vaak hoor je er dan niet bij, maar als je slim genoeg bent dan weet je dat trouw aan jezelf uiteindelijk belangrijker is.
[…] bepalen of iets uitmaakt of niet. Het eerste punt laat ik graag aan Arjen Lubach over, en over zelf nadenken heb ik al eerder iets geschreven dus van repliek dienen is geen probleem. En dan denk ik even aan […]