‘Ze had ervoor kunnen kiezen om slachtoffer te zijn’ stond er als kop boven een artikel van de Volkskrant over Nobelprijswinnaar Nadia Murad. Daar lijkt me van alles mee mis. Niemand kiest ervoor om slachtoffer te zijn. Er gaat geen enkel oud dametje elke avond de straat op met een tas losjes bungelend aan een arm omdat ze zo graag het slachtoffer wil worden van een tasjesdief. Wordt er dan wel zo gesproken over slachtoffers van seksueel misbruik?
Nadia Murad werd op 21-jarige leeftijd ontvoerd door Daesh (IS) en seksueel misbruikt. Daar heeft ze op geen enkele manier voor gekozen.
En dan kun je misschien zeggen ‘ja maar ze bedoelen dat ze méér is geworden dan alleen slachtoffer’ of ‘Ze is niet in de slachtofferrol gekropen’, maar ook dat is maar voor een klein deel een keuze. Of een traumatische gebeurtenis een verlammende invloed heeft op de rest van je leven is voor een deel afhankelijk van je karakter en voor een deel van externe factoren (zoals je sociale vangnet).
Het woord ‘slachtoffer’ wordt steeds vaker negatief gebruikt. Gebruikt om iemand weg te zetten als aansteller. En dat maakt me zó boos. Terwijl slachtoffer niets anders betekent dan ‘persoon die een schokkende gebeurtenis heeft meegemaakt en daar mentale of fysieke schade bij heeft opgelopen’. Vaak zijn de slachtoffers buiten hun wens betrokken geraakt bij de gebeurtenis.
Wie zou daar in vredesnaam voor kiezen? 
Nadia Murad had kunnen kiezen om te zwijgen, dat is het enige waar ze een keuze in heeft gehad. Ze heeft gekozen om haar stem te laten horen, en dat is lovenswaardig. Maar het is niet iedereen gegeven. En het ene slachtoffer zou zich daarom niet minder moeten voelen dan een ander. Sommigen hebben meer tijd nodig. Of hulp nodig. En dat is niets om je voor te schamen en niemand zou je het gevoel moeten geven dat je ‘in de slachtofferrol kruipt’. En dát had de krant moeten schrijven.
Kim in de pen blogt 