Boomer-moe

Ik ben moe. Niet omdat ik een aantal dagen voor een grieperige man en zijn hond heb moeten zorgen of omdat ik in die dagen erna zelf heel verkouden werd en daarna niet makkelijk adem kon halen. En dus slecht sliep. Nee, dat was allemaal heel vermoeiend, maar dat valt in het niet in vergelijking met hoe moe en moedeloos ik word van Facebook de laatste dagen. Het is daar namelijk één grote klaagmuur van Boomers die in hun wiek geschoten zijn omdat een uitgeverij in een ánder land een paar woorden gaat veranderen in oude jeugdboeken.
Het gaat om de boeken van Roald Dahl, die menig Boomer aan diens kind, neefje of nichtje heeft voorgelezen. En blijkbaar is dat net zo heilig als Sinterklaas. Mijn Facebook tijdlijn wordt overspoeld met cartoons of artikelen over het Groot Onrecht en in boekengroepjes wordt je doodgegooid met verontwaardigde opmerkingen. ‘Het wordt steeds gekker in dit land!’ (Nee, Joke, dat is in Engeland). De ene na de andere cartoon waarin Roald Dahl ‘zich omdraait in zijn graf’ of alle titels moeten worden aangepast naar niets dat meer ‘woke’ zou zijn (ze snappen weer niet wat woke is). Blijkbaar zijn er zelfs mensen met een spuitbus op uit getrokken om de woorden waar de oude woorden door vervangen worden op verkeersborden te spuiten.
En de allerergste zeikerds vergelijken het nieuws met het nieuws over dichter Pim Lammers. Dan ben je wel heel ver van het padje af: een dichter die schrijft over lhbtiq+ onderwerpen met de dood bedreigen is nìet hetzelfde als een paar woorden in het verouderde oeuvre van een lang overleden auteur aanpassen.
Wie dat niet begrijpt moet maar eens kijken naar de aflevering van Dr. Nasrs Wunderkammer waarin Ramsey Nasr een stukje voorleest uit een kinderboek uit de jaren ’40 waarin Afrikaanse kindertjes als hoofdpersonen worden opgevoerd. Laat ik het erop houden dat ze in ‘De Bananenstraat’ wonen en dat dat nog het minst schokkende is dat met de beste intenties van de wereld is opgeschreven.
De wereld verandert, taalgebruik dat ooit normaal was kan nu niet meer. Vroeger was het normaal om te zeggen ‘Dit kind is imbiciel’, nu is het een scheldwoord. Maar Boomers lijken over elke verandering moord en brand over te moeten schreeuwen. Een nieuwe Sinterklaas: nog voordat de man ‘dag hoor’ heeft kunnen zeggen moeten ze overal op Facebook al schrijven ‘dat die andere de enige echte was’. Is dit hun ‘raging against the dying of the light?’. Ik had meer verwacht van de generatie die het maagdenhuis bezette, demonstreerde tegen de bom en pleitte voor ‘baas in eigen buik’.
Misschien kunnen ze zich druk maken om wat de christenfundamentalisten in de Amerikaanse staat Tennessee proberen te doen: ze willen een boek over zeepaardjes verbieden omdat het genderfluïditeit en het idee dan mannen zwanger kunnen zijnj normaliseert.
Het zou zo fijn zijn als de oudere generatie zich zo af en toe zou realiseren ‘dit is niet voor mij’. Zo las ik laatst een stuk over grote, rode rubberen laarzen die een tiktok-trend zijn. Dat laatste is voor mij al een teken: tiktok, dat is niet voor mij. En die laarzen, die eruit zien als het schoeisel van een stripfiguurtje. Ik hoef daar dus niets van te vinden. En al zou ik er iets van vinden, bijvoorbeeld dat ze lelijk zijn of juist leuk, dan hoef ik dat niet wereldkundig te maken. Dat is voor een andere generatie, veel plezier ermee en kijk uit dat je niet op je muil gaat. Dag hoor.

Read Full Post »

Zieke geest

Volgens mij was het op één van de eerste pagina’s van ‘de Griezels’ van Roald Dahl waar ik een wijsheid las die me altijd bij is gebleven. Dahl schrijft daar dat iemand die goed en aardig van aard is, nooit echt lelijk kan zijn omdat hun mooie gedachten als een soort zon naar buiten stralen. Daaronder stond een door Quentin Blake getekend portret van een obese mevrouw met vooruitstekende tanden en een wortelneus in een vriendelijk gezicht.
Ik moet er steeds aan denken als ik Stephen Fry zie, niet echt een hele mooie man, maar hij heeft die liefste ogen ter wereld en daardoor toch heel fijn om naar te kijken. Volgens de theorie-Dahl heeft hij dus hele mooie gedachten. Het omgekeerde komt helaas ook voor. Zo was er ooit een hele knappe schrijver die mooie boeken schreef maar blijkbaar is er iets misgegaan in zijn brein want hij is al 20 jaar niet mooi meer en uit zijn pen komt ook voornamelijk gif. Deze week schreef hij bijvoorbeeld klimaatactivist Greta Thunberg ‘een lange geschiedenis van mentale stoornissen heeft’. En ‘haar ziektes hebben haar de perfecte voedingsbodem gegeven om als klimaatprofetes op te treden’. Allereerst: Greta heeft geen ziekte, ze heeft Asperger. En ik geef toe dat Asperger is bepaalde situaties een belemmering kan zijn, een ‘ander’ brein kan er ook voor zorgen dat je de dingen helderder kan zien. Als de poolkappen smelten dan is het belangrijk om daar iets aan te doen in plaats van je zorgen te maken over een schoolfeest of een proefwerk of denken ‘wat kan ik daar aan doen?’ Greta ziet haar autisme ook niet als een beperking maar als een gave en vindt ook niet dat ze ‘gek’ is maar dat neurotypische mensen eerder raar zijn. En daar zit ook wel iets in als je de stukjes leest van klimaatontkenners of de smoesjes hoort van wereldleiders die er nog steeds niet in geslaagd zijn om CO2-uitstoot te verminderen. Verder schrijft de lelijk geworden man dat Greta’s angsten, onrust, fobieën en eetstoornissen niet langer de kenmerken zijn van haar mentale ziektes maar (ze) hebben een externe rechtvaardiging gevonden: het klimaat. Dit is ongetwijfeld cynisch bedoeld, maar bevat wellicht meer waarheid dan de schrijver bedoeld had: mensen met Asperger kunnen dingen niet makkelijk naast zich neerleggen of denken ‘ach, het zal mijn tijd wel duren’. Elk verdronken kind, elke vergiftigde bij, elke vermoorde koe, dat voelen we, en daar willen we iets aan doen. En ja, dat geeft stress. Maar alleen een echt zieke geest ziet dat als een reden om iemand de mond te snoeren.
Ik geef toe, het is een moeilijke tijd voor oude mannen die niet in staat zijn om jonge vrouwen serieus te nemen. Greta is de  Arya Stark van de klimaatdiscussie en nu is het tijd om te beslissen wie je zelf wil zijn. Ben je Ser Davos die het van een afstandje goedkeurend aanziet, ben je Melissandre die haar bemoedigend toespreekt of ben je Cersei die zich terugtrekt in haar toren en denkt ‘ik moet het nog zien allemaal’. Ik weet wel welke rol Roald Dahl had gekozen in dit verhaal.

Read Full Post »

Mathilda

Op Facebook volg ik het account Womenworking.com: ze posten regelmatig interessante levenslessen van sterke vrouwen  (nee, niets met glitterbeertjes). Soms zie ik ook foto’s van hardloopschoenen voorbij komen en dan iets bemoedigends erbij, maar dat klik ik meestal weg. Dat kan nooit voor mij bedoeld zijn.
Van de week stelden ze een grappige vraag: what was your nickname when you were in school? Ik weet het antwoord gelijk, ook al heb ik er jarenlang niet aan gedacht. Mijn bijnaam was Mathilda, naar het figuurtje uit het boek van Roald Dahl. Voor wie Mathilda nog niet kent: Mathilda is een meisje met lang donker haar dat hele dikke boeken leest, beleefd is, maar toch vragen durft te stellen en het goed kan vinden met haar lerares. Nu had ik een meester in de hoogste klassen van de middelbare school, maar verder is dit een vrij goede typering van mij als kind. Dat hadden mijn klasgenoten ook door, dus kwam er een moment dat ik werd aangesproken met ‘Mathilda’. Dat zal in groep 6 of 7 zijn geweest.
Na een bezoekje aan de ijsbaan met de hele klas, waar ik op de oude kunstschaatsen van mijn moeder iedereen eruit schaatste, kwam daar de achternaam ‘Zandstra’ bij (naar de allroundkampioen van dat jaar), maar Mathilda bleef. En dat vond ik wel best, ik las er geen boek minder om.
Altijd al willen weten wat er van Roald Dahl’s geesteskind zou worden als ze ouder wordt? Kijk maar naar mij, dan weet je het.

Mathilda, 20 jaar later

En….wat was jullie bijnaam?

Read Full Post »